Τελογενή τριχόπτωση/ τριχόρροια ή telogen effluvium. Πολλές φορές ακούμε αυτόν τον όρο αλλά τι πραγματικά είναι; Αποτελεί όντως άλλη μια αιτία τριχόπτωσης; Για να καταλάβουμε τι είναι η τελογενής τριχόπτωση, αρχικά θα βοηθούσε να δούμε τον κύκλο ζωής του τριχοθυλακίου και τη διάρκεια ζωής της τρίχας.
Ο κύκλος ζωής της τρίχας
Μια τρίχα δεν μεγαλώνει για πάντα! Το τριχοθυλάκιο είναι το μοναδικό όργανο στο ανθρώπινο σώμα που έχει την ιδιότητα να αναπτύσσεται, να πεθαίνει και να αναγεννιέται πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Αυτό ονομάζεται «κύκλος ζωής του τριχοθυλακίου» και έχει 3 βασικά στάδια:
- Αναγενές στάδιο: Η φάση ανάπτυξης, που διαρκεί κατά μέσο όρο 3 χρόνια (από 1 – 7 χρόνια για τα τριχοθυλάκια του τριχωτού της κεφαλής). Περίπου το 90% όλων των τριχών στα μαλλιά μας κάθε στιγμή βρίσκονται στην αναγενή φάση του κύκλου.
- Καταγενές στάδιο: Η φάση κατά την οποία η τρίχα σταματάει να αναπτύσσεται και υφίσταται αλλαγές στην ανατομία της. Διαρκεί 2-4 εβδομάδες.
- Τελογενές στάδιο: Η τελογενής φάση, δηλαδή η φάση ανάπαυσης (όπου το τριχοθυλάκιο δεν παράγει τρίχα), διαρκεί 2-3 μήνες και περιλαμβάνει και την αποβολή της παλαιάς τρίχας από το τριχοθυλάκιο. Περίπου το 5-10% όλων των τριχών στα μαλλιά μας κάθε στιγμή βρίσκονται στην τελογενή φάση του κύκλου ζωής.
Τι είναι η τελογενής τριχόπτωση/ τριχορροια;
Η τελογενής τριχόρροια είναι η τριχόπτωση που προκαλείται όταν ένα μεγάλο ποσοστό των τριχοθυλακίων του τριχωτού της κεφαλής περνά απότομα και μαζικά στο τελογενές στάδιο, δηλαδή στη φάση “ανάπαυσης” του κύκλου ζωής του τριχοθυλακίου, όπου η τρίχα σταματάει να μεγαλώνει και τελικά πέφτει.
Πιο απλά θα το περιγράφαμε ως ένα μαρασμό και εν συνεχεία μια μαζική «αυτοκτονία» των τριχοθυλακίων του τριχωτού της κεφαλής. Αυτή η μορφή τριχόρροιας είναι διάχυτη, μπορεί να προκαλέσει αραίωση σε ολόκληρο το τριχωτό και εμφανίζεται συνήθως 3 μήνες μετά την επίδραση του αιτιολογικού παράγοντα.
Ποίες είναι οι αιτίες εμφάνισης της τελογενούς τριχόρροιας
Οι αιτίες που έχουν ενοχοποιηθεί για την τελογενή τριχόρροια είναι πολλές και ποικίλες, ανάλογα με το αν πρόκειται για οξεία τελογενή τριχόπτωση ή χρόνια τελογενή τριχόρροια.
Συγκεκριμένα, τελογενής τριχόπτωση μπορεί να εμφανιστεί μετά από στρες, τοκετό, απώλεια βάρους, ορμονικές διαταραχές, φάρμακα, εγκυμοσύνη, ή μετά από σοβαρή ασθένεια. Σε κάθε περίπτωση, παρατηρείται σημαντική μείωση της πυκνότητας των μαλλιών και συχνά αραίωση σε ολόκληρο το τριχωτό.
Αυτό όμως που δεν ξέρουμε ούτε έχουμε ανακαλύψει ακόμα είναι τον ακριβή μηχανισμό που προκαλεί αυτή την ομαδική «αυτοκτονία» των τριχοθυλακίων. Τι ακριβώς είναι αυτό που δίνει την εντολή να μπουν ταυτόχρονα τα τριχοθυλάκια στην τελογενή φάση και τελικά να πέσουν από το τριχωτό της κεφαλής; Ποιος είναι ο μηχανισμός ενεργοποίησης αυτής της διάχυτης τριχόπτωσης;
Άρα, όταν μιλάμε για τελογενή τριχόρροια, δεν μιλάμε για μια κλασική αλωπεκία ή νόσο, αλλά για το αποτέλεσμα ενός άγνωστου μέχρι σήμερα παράγοντα που διαταράσσει τον κύκλο ζωής της τρίχας.
Οι μορφές της τελογενούς τριχόρροιας
Σε πολλές περιπτώσεις, η τελογενής τριχόρροια είναι οξεία, αλλά μερικές φορές μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια τελογενής τριχόπτωση, προκαλώντας σημαντική μείωση της πυκνότητας των μαλλιών.
Η διάγνωση της τελογενούς τριχόρροιας βασίζεται στο ιστορικό, την κλινική εικόνα και, αν χρειαστεί, σε ειδικές εξετάσεις. Αν και συνήθως δεν απαιτείται ειδική θεραπεία, η αντιμετώπιση της αιτίας είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση του φυσιολογικού κύκλου της τρίχας. Οι θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, διόρθωση διατροφικών ελλείψεων ή ρύθμιση ορμονικών επιπέδων.
Σε επίμονες περιπτώσεις, ειδικά όταν συνυπάρχει και ανδρογενετική αλωπεκία, η μεταμόσχευση μαλλιών μπορεί να είναι μία επιλογή. Η τελογενής τριχόπτωση μπορεί να διαρκέσει 6 μήνες ή και περισσότερο, ανάλογα με την κατάσταση του οργανισμού και την αιτία που την προκάλεσε.
Οξεία τελογενής τριχόρροια
Η οξεία τελογενής τριχόρροια εμφανίζεται αιφνίδια και συνήθως διαρκεί από 3 έως 6 μήνες. Μπορεί να προκληθεί από:
- σοβαρές εμπύρετες ασθένειες
- τοκετό
- τραυματισμούς ή χειρουργικές επεμβάσεις με μεγάλη απώλεια αίματος
- έντονες στρεσογόνες καταστάσεις
- εξαντλητικές δίαιτες ή απότομη απώλεια βάρους
- αλλαγή σε ορμονικά επίπεδα
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η τελογενής τριχόπτωση ενεργοποιείται περίπου 3 μήνες μετά την αιτία και προκαλείται απότομη είσοδος μεγάλου ποσοστού τριχοθυλακίων στην τελογενή φάση.
Χρόνια τελογενής τριχόρροια
Από την άλλη, η χρόνια τελογενής τριχόρροια διαρκεί πάνω από 6 μήνες και μπορεί να σχετίζεται με:
- χρόνιες ασθένειες όπως HIV ή ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια
- σιδηροπενική αναιμία, ανεπάρκεια ψευδαργύρου ή υποθυρεοειδισμό
- λοίμωξη από ελονοσία, φυματίωση ή σύφιλη
- χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων όπως αντιθυρεοειδή, αντιεπιληπτικά, υπολιπιδαιμικά ή αντιπηκτικά
Η διάγνωση της τελογενούς τριχόρροιας απαιτεί προσεκτική διερεύνηση για τον εντοπισμό του παράγοντα που την προκαλεί, καθώς μερικές φορές συνυπάρχει και ανδρογενετική αλωπεκία.
Το πιο αξιοπερίεργο με την τελογενή τριχόρροια είναι ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, εμφανίζεται 3 μήνες μετά την επίδραση του αιτιολογικού παράγοντα και αποτελεί μια παροδική μορφή τριχόπτωσης, η οποία συχνά υποχωρεί μόνη της ή με την αντιμετώπιση της αιτίας. Έτσι, η απώλεια μαλλιών δεν είναι μόνιμη: τα μαλλιά που πέφτουν συνήθως ξαναβγαίνουν μετά από μερικούς μήνες, εφόσον υπάρχει αποκατάσταση του φυσιολογικού κύκλου ζωής της τρίχας.
Σε επιμονή των συμπτωμάτων, εξετάζονται και άλλες θεραπείες ή, σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ακόμα και μεταμόσχευση μαλλιών, αν συνυπάρχει μη αναστρέψιμη αλωπεκία.
Πώς να ξεχωρίσετε την τελογενή τριχόρροια από την ανδρογενετική αλωπεκία
Πολλοί γυναίκες και άνδρες μπορεί να αναρωτιούνται μερικές φορές πώς μπορούν να ξεχωρίσουν αν η τριχόπτωση που παρατηρούν οφείλεται στην ανδρογενετική αλωπεκία ή εάν παρουσιάζουν τελογενή τριχόρροια. Αρχικά, όπως είπαμε, η τελογενής τριχόρροια δεν είναι νόσος αλλά ένα σύμπτωμα – ένα αποτέλεσμα δυσλειτουργίας στον κύκλο ζωής της τρίχας.
Από την άλλη, η ανδρογενετική αλωπεκία αποτελεί μία από τις πιο συχνές αιτίες τριχόπτωσης, η οποία σχετίζεται με την επίδραση ορμονών και τη γενετική προδιάθεση.
Βασικές διαφορές μεταξύ τελογενούς τριχόρροιας και ανδρογενετικής αλωπεκίας
Οι βασικές διαφορές μεταξύ αυτών των δύο μορφών τριχόρροιας εντοπίζονται στον τρόπο εμφάνισης και στη διάρκεια της τριχόπτωσης.
Στην ανδρογενετική αλωπεκία έχουμε χρόνια τελογενή τριχόπτωση με σταδιακή μείωση της πυκνότητας των μαλλιών, όπου τα μαλλιά λεπταίνουν, πέφτουν και δεν ξαναβγαίνουν, προκαλώντας μόνιμη αραίωση. Εμφανίζεται κυρίως στους κροτάφους, στην κορυφή ή με υποχώρηση του hairline, επηρεάζοντας κυρίως το τριχωτό της κεφαλής με εντοπισμένο χαρακτήρα.
Αντίθετα, η τελογενής τριχόρροια εκδηλώνεται με διάχυτη αραίωση σε ολόκληρο το τριχωτό και είναι παροδική. Συνήθως διαρκεί 3 έως 6 μήνες, εμφανίζεται περίπου 3 μήνες μετά την επίδραση ενός παράγοντα (όπως στρες, τοκετός, απώλεια βάρους, φάρμακα, εμπύρετες ασθένειες) και στη συνέχεια τα μαλλιά επανέρχονται φυσιολογικά, καθώς ο κύκλος ζωής της τρίχας αποκαθίσταται.
Επιπλέον, ενώ στην ανδρογενετική αλωπεκία η τριχόπτωση είναι προοδευτική και εμφανίζεται για πολλά χρόνια, χωρίς να υπάρχει αυθόρμητη αποκατάσταση, στην τελογενή τριχόρροια η απώλεια μαλλιών είναι αναστρέψιμη, αρκεί να αντιμετωπιστεί η αιτία που την προκάλεσε.
Πότε να επισκεφθείτε ειδικό για τελογενή τριχόπτωση ή αλωπεκία
Σε κάθε περίπτωση, είτε πρόκειται για τελογενή τριχόπτωση είτε για ανδρογενετική αλωπεκία, η διάγνωση είναι κρίσιμη. Η επίσκεψη σε έναν Δερματολόγο ή ιατρό εξειδικευμένο στη μεταμόσχευση μαλλιών αποτελεί τη βέλτιστη επιλογή.
Ο ειδικός, μετά από εξέταση του τριχωτού της κεφαλής και αξιολόγηση των συμπτωμάτων, μπορεί να εντοπίσει
- την ακριβή αιτία της αραίωσης,
- να καθορίσει αν πρόκειται για τελογενούς μορφής τριχόρροια ή κάτι άλλο,
- και να σας προτείνει θεραπείες που ταιριάζουν στη δική σας κατάσταση – είτε φαρμακευτική αντιμετώπιση, είτε πιο επεμβατικές λύσεις όπως η μεταμόσχευση μαλλιών.
Για πλήρη και εξειδικευμένη αξιολόγηση της κατάστασής σας, μπορείτε να απευθυνθείτε στην Anastasakis Hair Clinic, μία από τις κορυφαίες κλινικές μεταμόσχευσης μαλλιών στην Ελλάδα στον τομέα της διάγνωσης και αντιμετώπισης της τριχόπτωσης και της μεταμόσχευσης μαλλιών. Με πολυετή εμπειρία και επιστημονικά τεκμηριωμένες προσεγγίσεις, η ομάδα της κλινικής προσφέρει εξατομικευμένες λύσεις για κάθε τύπο αλωπεκίας ή διάχυτης τριχόρροιας.
0
