ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
‣ Το εκχύλισμα Saw Palmetto χρησιμοποιείται για τη συμπτωματική ανακούφιση της Υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ) αλλά η πραγματική κλινική του αποτελεσματικότητα αμφισβητείται έντονα και δεν θεωρείται ανώτερη του placebo
‣ Η κύρια δραστική ουσία του, β-sitosterol, έχει αποδειχθεί πως έχει ελάχιστο δυναμικό αναστολής του ενζύμου 5α-R in vivo αφού δεν μειώνει τα επίπεδα του DHT στον ορό ενώ αυξάνει την έκφραση της TGF-β1 και της PKC-α και ενδεχομένως δρα αποπτωτικά στα τριχοθυλάκια
‣ Τα ακόρεστα λιπαρά οξέα, ολεϊκό οξύ, λαυρικό, μυριστικό και λινολεϊκό οξύ, στο εκχύλισμα Saw Palmetto φαίνεται αντίθετα να έχουν αντι-ανδρογονικές ιδιότητες μόνο σε τοπική χρήση.
Το Saw Palmetto (Serenoa repens, Serenoa serrulata, Sabal serrulatum) είναι ένα είδος θαμνώδους φοινικιάς-νάνου που ευδοκιμεί στις δυτικές Ινδίες και κατά μήκος των νότιων ακτών των ΗΠΑ, τόσο στη δυτική όσο και στην ανατολική ακτή. Το εκχύλισμα του Saw Palmetto προέρχεται από την επεξεργασία του καρπού και των σπόρων και γενικά είναι εύκολο και ανέξοδο να απομονωθεί.
Το εκχύλισμα του Saw Palmetto περιέχει κορεσμένα και ακόρεστα λιπαρά οξέα σε ποσοστό μεγαλύτερο από 90%, τα οποία βρίσκονται σε μείγμα ελεύθερων και εστεροποιημένων μορφών. Συγκεκριμένα περιέχει 35% ολεϊκό οξύ, 30% λαυρικό οξύ, 11% μυριστικό οξύ και 5% λινολεϊκό οξύ και άλλα FFAs σε μικρότερες ποσότητες. Άλλα κύρια συστατικά των καρπών του Saw Palmetto είναι οι phytosterols β-sitosterol, stigmasterol, cycloartenol, lupeol, lupenon και methylcloartenol.
Το εκχύλισμα των καρπών του Saw Palmetto χρησιμοποιείται για τη συμπτωματική αντιμετώπιση της ΚΥΠ και η χρήση του με αυτή την ένδειξη έχει αναφερθεί στην ιατρική βιβλιογραφία από το 1800. Παραδοσιακά, ο καρπός του Saw Palmetto χρησίμευε ως τροφή, αλλά και ως φάρμακο για τη θεραπεία του στομαχικού πόνου και της διάρροιας, ως αποχρεμπτικό, ως τονωτικό μεταβολισμού, για την αντιμετώπιση της βρογχοκήλης, της ανορεξίας και των πολυκυστικών ωοθηκών, ως διουρητικό και ως σεξουαλικό τονωτικό.
Ο μηχανισμός δράσης του εκχυλίσματος Saw Palmetto δεν είναι ακόμα πλήρως γνωστός. Σε διάφορες in vitro μελέτες έχει βρεθεί να αναστέλλει μη ανταγωνιστικά και τους δύο τύπους του ενζύμου 5α-R σε καλλιέργεια ινοβλαστών από ανθρώπινη ακροποσθία, να αναστέλλει ανταγωνιστικά τη δέσμευση των ανδρογόνων στους ανδρογονικούς υποδοχείς σε καλλιέργεια προστατικών κυττάρων ποντικιών και να εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό καλλιέργειας προστατικών κυττάρων σε υπόστρωμα με EGF (epidermal growth factor), καθότι η έκκριση EGF είναι ο μηχανισμός με τον οποίο η DHT προκαλεί υπερτροφία των προστατικών κυττάρων. Επίσης, έχει υποστηριχθεί ότι δρα σαν έμμεσος α-blocker μέσω της κατάληψης των α1 -υποδοχέων του προστάτη, ενώ του έχουν αποδοθεί ακόμη και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Οι παραπάνω ιδιότητες του λιπιδοστεριλικού εκχυλίσμα-τος του Saw Palmetto έχουν, όμως, βρεθεί μόνον in vitro. Ο πιθανότερος μηχανισμός δράσεως in vivo είναι μία ασθενής, μη ανταγωνιστική αναστολή του ενζύμου 5α-R διαμέσου κάποιων αλλαγών που προκαλεί στο περιβάλλον του ενζύμου και όχι στο ενεργό κέντρο αυτού. Σημειώνεται ότι το ένζυμο 5α-R εντοπίζεται στην επιφάνεια της κυτταρικής μεμβράνης και υπόκειται σε αλλαγές στη δραστικότητά του ανάλογα με την ακεραιότητα της κυτταρικής μεμβράνης.
Saw Palmetto και Υπερπλασία προστάτη (ΚΥΠ)
Έχει αποδειχθεί ότι το Saw Palmetto δρα τοπικά στο περιουρηθρικό τμήμα του προστάτη, με αποτέλεσμα να αποσυμπιέζεται η ουρήθρα χωρίς, όμως, να εμφανίζεται γενική σμίκρυνση του προστάτη. Σε διπλή-τυφλή μελέτη των Carraro et al., διάρκειας έξι μηνών, σε 1098 ασθενείς, αποδείχθηκε πως το Saw Palmetto μειώνει το συνολικό μέγεθος του υπερτροφικού προστάτη κατά μόλις 6% και συνεπώς έχει ελάχιστη κλινική σημασία η δράση αυτή. Η αποτελεσματικότητα του Saw Palmetto στη συμπτωματολογία της ΚΥΠ, ανεξάρτητα από το μηχανισμό με τον οποίο αυτό δρα, είναι μικρή, αν και αρκετοί ασθενείς αναφέρουν πως βρίσκουν ανακούφιση στην ούρηση.
Όπως αναφέρθηκε στην εισαγωγή, τα εμπορικά διαθέσιμα βοτανικά προϊόντα ποικίλουν σε περιεχόμενο και συγκέντρωση των δραστικών συστατικών τους. Αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη γεωγραφική προέλευση του φυτού, την εποχή της συγκομιδής, τα μέρη του φυτού που χρησιμοποιούνται, το είδος του εκχυλίσματος (υδατοδιαλυτό, αλκοολικό, γλυκερίνη), καθώς και από τις αποδιδόμενες μορφές. Ως εκ τούτου, έχουν παρατηρηθεί αξιοσημείωτες διαφορές στα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών αυτών των ετερογενών προϊόντων, ακόμα και όταν περιέχουν τα ίδια είδη βοτάνων. Οι Habib et al. ανέφεραν σημαντικές διαφορές στα συστατικά 14 διαφορετικών ειδών εκχυλισμάτων Saw Palmetto που αναλύθηκαν.
Οι συγκεντρώσεις λιπαρών οξέων, μεθυλ- και αιθυλ-εστέρων, εστέρων μακράς αλύσου και γλυκεριδίων διέφεραν σε σημαντικό βαθμό και πιθανώς να είχαν αντίκτυπο στην κλινική αποτελεσματικότητα και στην ασφάλεια των εκχυλισμάτων. Για το λόγο αυτό, προκύπτει η ανάγκη της ανάλυσης, αξιολόγησης και προτυποποίησης των εκχυλισμάτων, παρά την κοινή τους προέλευση.
Σε ανάλυση του Εθνικού Εργαστηρίου Καταναλωτών στις ΗΠΑ, από τα 27 διαφορετικά προϊόντα Saw Palmetto που αναλύθηκαν, βρέθηκε απόκλιση από την αναγραφόμενη συγκέντρωση μέχρι και -95%, ενώ μόλις τα 17 από αυτά εμφάνισαν συγκέντρωση πάνω από την ελάχιστα αποδεκτή που είναι 85% κατά όγκο. Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο ομότιμα αναθεωρημένο ιατρικό περιοδικό «The Journal of Urology» το 2002, από τα έξι προϊόντα Saw Palmetto που τυχαία επελέγησαν να αναλυθούν, τα τρία περιείχαν μόλις το 5-10% της ποσότητας της ουσίας που αναφερόταν στη συσκευασία, το ένα περιείχε το 80% της αναγραφόμενης ποσότητας και τα άλλα δύο περιείχαν +25% και +140% επιπλέον ποσότητα από την αναγραφόμενη. Σε άλλη μελέτη που συνέκρινε επτά διαφορετικά σκευάσματα Saw Palmetto με ίδια αναγραφόμενη δοσολογία αναφέρει σημαντικές ποιοτικές και ποσοτικές αποκλίσεις ακόμα και σε χάπια από την ίδια συσκευασία.
Δεκάδες μελέτες έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα της αποτελεσματικότητας του Saw Palmetto σε ασθενείς με ΚΥΠ και έχουν αναφερθεί θετικά αποτελέσματα. Όμως, οι περισσότερες μελέτες δεν είναι αξιόπιστες σύμφωνα με το Natural Standard Research Collaboration και το πόρισμα της Cochrane Database είναι πως το Saw Palmetto τελικά δεν υπερτερεί του placebo σε καμία παράμετρο πέραν της μέγιστης ροής ούρων.
Από τις κλινικές έρευνες που έχουν ανακοινωθεί έως τώρα καμία δεν πληροί τα κριτήρια της «Διεθνούς Επιτροπής για την ΚΥΠ» όσον αφορά τις θεραπευτικές οδηγίες για την πάθηση αυτή, αφού στο σύνολό τους οι έρευνες αυτές περιλαμβάνουν μικρό αριθμό ασθενών, είναι μικρής διάρκειας, σε πολλές από αυτές δεν υπάρχει ομάδα ελέγχου, ενώ τα εκχυλίσματα που χρησιμοποιούνται δεν είναι προτυποποιημένα.Από το πλήθος των μελετών που έχουν εκπονηθεί, μόνο μια διπλή-τυφλή μελέτη, διάρκειας 12 μηνών, που δημοσιεύτηκε στο «New England Journal of Medicine» από τους Bent et al., μπορεί να θεωρηθεί άρτια βάσει ερευνητικού πρωτοκόλλου και αναφέρει πως η αποτελεσματικότητα του Saw Palmetto είναι παρόμοια με του placebo.
Saw Palmetto και ανδρογενετική αλωπεκία
Το Saw Palmetto αποτελεί το πιο δημοφιλές βότανο για την αντιμετώπιση της τριχόπτωσης και της ανδρογενετικής αλωπεκίας. Ωστόσο, ενώ η αποτελεσματικότητα του Saw Palmetto στη συμπτωματική ανακούφιση της ΚΥΠ έχει εν μέρει εμπειρικά αποδειχθεί ότι είναι εφάμιλλη του placebo, η δράση του στην αναστολή του ενζύμου 5α-R έχει αμφισβητηθεί έντονα και δυστυχώς είναι η μόνη πιθανή δράση που θα ενδιέφερε τους πάσχοντες από ανδρογενετική αλωπεκία. Συγκεκριμένα, δύο μόνο μελέτες που δημοσιεύτηκαν το 1984 στο ίδιο τεύχος του περιοδικού «Journal of Steroid Biochemistry» από δύο ερευνητικές ομάδες με παρόμοια σύνθεση, φάνηκαν να αποδεικνύουν την ανασταλτική δράση του Saw Palmetto στο ένζυμο 5α-R in vitro.
Οι ομάδες αυτές χρησιμοποίησαν, όμως, εξαιρετικά υψηλές συγκεντρώσεις Saw Palmetto, που αφενός δεν είναι εφικτές in vivo, αφετέρου είναι πολύ πιθανό η ανασταλτική δράση που παρατηρήθηκε να οφείλεται σε μη ειδικές χημικές αντιδράσεις του ενζύμου με το διαλύτη που μετέφερε αυτή την υψηλό-τατη συγκέντρωση Saw Palmetto. Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται οι απαραίτητες τιμές συγκέντρωσης του κάθε εκχυλίσματος σε σύγκριση με το Finasteride προκειμένου να προκαλέσουν αναστολή τάξεως IC50 του 5α-R (Πίνακας. 1). Το IC50 (half maximal inhibitory concentration) είναι ένας δείκτης μέτρησης της δραστικότητας και δηλώνει την ποσότητα μιας χημικής ουσίας που απαιτείται προκειμένου να αναστείλει μια βιολογική διαδικασία κατά 50%.
Στην παραπάνω μελέτη βρέθηκε ότι προκειμένου το Saw Palmetto στη μορφή του εμπορικού σκευάσματος Permixon®, που είναι και η ισχυρότερη, να προκαλέσει in vivo παρόμοια αναστολή του 5α-R με το Finasteride 5mg, η απαραίτητη δραστική δόση θα ήταν 28.000mg / ημέρα (5600mg x5), δηλαδή ότι πρόκειται για εξαιρετικά ασθενή αναστολέα του ενζύμου. Καθότι, όμως, η δοσολογία Permixon που χρησιμοποιείται για τη συμπτωματική ανακούφιση των ασθενών με ΚΥΠ είναι μόλις 320mg, συμπεραίνουμε ότι το Saw Palmetto δεν δρα στην ΚΥΠ μέσω της αναστολής του ενζύμου 5α-R. Τα παραπάνω συμπεράσματα επιβεβαιώθηκαν με τη δημοσίευση των Marks et al. το 2001, οι οποίοι ερεύνησαν τη δράση του Saw Palmetto σε ανθρώπινο προστατικό ιστό, αλλά και με μέτρηση των ανδρογόνων στον ορό. Βρέθηκε ότι το Saw Palmetto:
- δεν μειώνει τα επίπεδα του DHT στον ορό,
- δεν αυξάνει την Τεστοστερόνη στον ορό (που θα αποτελούσε απόδειξη της μείωσης της DHT προς όφελος της Τεστοστερόνης),
- δεν επηρεάζει την τιμή του PSA.
Στον προστάτη, σε μικροσκοπικό επίπεδο, το Saw Palmetto έχει βρεθεί ότι μειώνει το DHT κατά 32-50%ενώ αυξάνει την Τεστοστερόνη κατά 125%, γεγονός που πιθανόν να αποδεικνύει την ασθενή δράση του Saw Palmetto ως αναστολέα του ενζύμου 5α-R, αλλά μόνο τοπικά, στον προστατικό ιστό. Στον παρακάτω πίνακα συνοψίζονται συνολικά οι δράσεις του Saw Palmetto σε σύγκριση με το Finasteride (Πίνακας. 2). Αξίζει να αναφερθεί ότι η μοναδική μελέτη που έχει δημοσιευθεί μέχρι το 2012 και συσχετίζει το Saw Palmetto με την ανδρογενετική αλωπεκία βρίσκεται στο περιοδικό «Journal of Alternative and Complementary Medicine» και αναφέρει ότι 6 από τους 10 ασθενείς είχαν βελτίωση της εικόνας της ανδρογενετικής αλωπεκίας. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής είναι, όμως, αμφισβητήσιμα για πολλούς και σοβαρούς λόγους:
- Η μελέτη αναφέρεται μεν ως τυχαιοποιημένη και διπλή τυφλή, αλλά το δείγμα των ασθενών ήταν πολύ μικρό, μόλις δέκα ασθενείς στην ομάδα placebo και δέκα στην ομάδα του μείγματος ουσιών προς μελέτη.
- Το εκχύλισμα που έλαβαν οι ασθενείς δεν περιείχε μόνο εκχύλισμα Saw Palmetto ή β-sitosterol, αλλά και πολλές επιπλέον ουσίες με πιθανή θετική δράση στο τριχοθυλάκιο (Βιοτίνη, Ινοσιτόλη, Νιασίνη, Λεκιθίνη).
- Η διάρκεια εκτίμησης των ασθενών δεν ήταν κοινή, καθότι κάποιοι ασθενείς εκτιμήθηκαν στις 18 και κάποιοι στις 24 εβδομάδες.
- Το πλέον σημαντικό μειονέκτημα αυτής της έρευνας είναι ότι η εκτίμηση τόσο των ερευνητών όσο και των ασθενών ήταν υποκειμενική, καθότι δεν χρησιμοποιήθηκε καμία αντικειμενική μέθοδος μέτρησης των τριχών. Αντίθετα, γίνεται αναφορά στην ικανοποίηση των ασθενών και στην εντύπωση βελτίωσης της εικόνας των μαλλιών από τους ίδιους τους ασθενείς.
Επίσης, η ουσία που ελέγχθηκε και θεωρείται από τους συγγραφείς ότι έχει ενεργή δράση στη θεραπεία της ανδρογενετικής αλωπεκίας, η ουσία β-sitosterol, αποδείχθηκε σε μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2002 στο έγκυρο περιοδικό «Journal of Steroid Biochemistry & Molecular Biology» ότι δεν έχει καμία δράση στην αναστολή του ενζύμου 5α-R, αντίθετα με άλλα συστατικά του εκχυλίσματος Saw Palmetto, όπως το μυριστικό οξύ, το λαυρικό οξύ και το ολεϊκό οξύ, που αποδείχθηκαν ότι είναι μέτριοι αναστολείς και των δύο τύπων του ενζύμου 5α-R in vitro εκτός από το palmitic acid. Επίσης, το λαυρικό οξύ, που περιέχεται και στο φυσιολογικό σμήγμα σε ποσοστό 1-2%, έχει βρεθεί να έχει σημαντικές αντιμικροβιακές ιδιότητες ενάντια στο Propionibacterium acnes, ισχυρότερες από όλα τα υπόλοιπα free fatty acids.
Η αναποτελεσματικότητα της β-sitosterol ως αναστολέα του ενζύμου 5α-R έχει αποδειχθεί και παλαιότερα, ενώ δεν έχει αντιοιδηματικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, όπως είχε αναφερθεί νωρίτερα. Αντιθέτως οι Kassen et al. ανέφεραν πως η β-sitosterol αυξάνει την έκφραση της TGF-β1 και της PKC-α, που ο ρόλος τους είναι αρνητικός για το τριχοθυλάκιο, ενδεχομένως τελικά να δρα αποπτωτικά στα τριχοθυλάκια.
Έχουν, όμως, αναφερθεί και θετικά στοιχεία για τη δράση της β-sitosterol. Σε μικρού εύρους μελέτη που ανακοινώθηκε στο 4th Intercontinental Meeting of Hair Research Societies, το 2004 στο Βερολίνο, 34 άνδρες και 28 γυναίκες (18-48 ετών) έλαβαν τοπική αγωγή με λοσιόν που περιείχε β-sitosterol για τρεις μήνες. Αναφέρθηκε 35% αύξηση της πυκνότητας των μαλλιών με χρήση phototrichogram και μείωση 67% στην έκκριση σμήγματος με χρήση sebometry. Εντούτοις, δεν υπήρχε ομάδα ελέγχου και η μελέτη ήταν μικρής διάρκειας. Τέλος, πρόσφατη δημοσίευση των Tosti et al. αναφέρει πως το σαμπουάν Ketoil® (ketaconazole 0,5%, Saw Palmetto και taurine) έδωσε καλύτερα αποτελέσματα σε ασθενείς με πιτυρίδα στην αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής, σε σύγκριση με το απλό σαμπουάν 1% ketaconazole.
Η πιο σημαντική μελέτη που έχει δημοσιευτεί για τη δράση του Saw Palmetto είναι των Rossi et al. και διήρκησε 24 μήνες και ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο 2012. Οι ερευνητική ομάδα συνέκρινε απευθείας τη δράση του Finasteride 1mg και του Saw Palmetto 320mg σε 100 άνδρες με ανδρογενετική αλωπεκία, που χωρίστηκαν σε ομάδες των 50 ανδρών και ελήφθησαν global photographs πριν (Τ0), κατά τη διάρκεια (Τ3, 6, 9, 12, 15, 18, 21) και με τη λήξη της μελέτης (Τ24). Με τη λήξη της μελέτης, 38% των ασθενών υπό Saw Palmetto είχαν μικρή βελτίωση στην εικόνα τους σε σύγκριση με 68% της ομάδας Finasteride που παρουσίασε και υψηλότερη βαθμολογία στη βελτίωση της εικόνας (p<0,005).
Επίσης, το Finasteride ήταν σημαντικά (p<0,001) πιο αποτελεσματικό σε άτομα σε στάδιο ανδρογενετικής αλωπεκίας II-III κατά Norwood-Hamilton και αποδείχθηκε να βελτιώνει την εικόνα και τη πρόσθιας περιοχής του τριχωτού (hairline, midscalp), όταν το Saw Palmetto παρουσίασε κάποια αποτελεσματικότητα μόνο στην κορυφή. Η συγκεκριμένη μελέτη έχει μεν αδυναμίες, αφού δεν είχε ομάδα ελέγχου, δεν έγινε μέτρηση βάρους τριχών και δεν έγινε διασταύρωση των ομάδων, εντούτοις επιβεβαίωσε την αποτελεσματικότητα του Finasteride αλλά και απέδειξε σε ικανοποιητικό αριθμό ασθενών, πως το Saw Palmetto έχει μεν κάποιο τριχογενετικό δυναμικό αλλά δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συγκριθεί με το Finasteride.
Δοσολογία – παρενέργειες – ασφάλεια
Το Saw Palmetto δίνεται σε per os δοσολογία 320mg ημερησίως διαιρεμένη σε δύο ή τρεις δόσεις για την αντιμετώπιση της ΚΥΠ ενώ δοσολογία έως και 480mg για διάστημα έξι μηνών δεν έχει φανεί να είναι πιο αποτελεσματική. Στη δοσολογία των 320mg, το Saw Palmetto έχει επιδείξει ήπια οιστρογονική δράση στους άνδρες που το έλαβαν, χωρίς να προκαλέσει γυναικομαστία, ενώ στο σύνολο των συγκριτικών μελετών, η εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών που οδήγησαν τους ασθενείς με ΚΥΠ να διακόψουν την αγωγή ήταν 7% για το placebo, 9% για το Saw Palmetto και 11% για το Finasteride.
Οι παρενέργειες από την per os λήψη Saw Palmetto είναι γενικά σπάνιες, ήπιες και παρόμοιες με αυτές του placebo. Οι συχνότερες παρενέργειες είναι ήπιας μορφής γαστρεντερικές διαταραχές και επιγαστρικό άλγος, διάρροια, ναυτία, κόπωση, κεφαλαλγία, μείωση της libido και ρινίτιδα. Οι παραπάνω παρενέργειες μπορεί να μειωθούν με την ταυτόχρονη λήψη τροφής, είναι γενικά σπάνιες και αναστρέψιμες με τη διακοπή της αγωγής, ενώ δεν έχουν αναφερθεί και αλληλεπιδράσεις με φαρμακευτικές ουσίες αν και υπάρχει πιθανότητα αλληλεπίδρασης με θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης, χωρίς να υπάρχουν κλινικές αποδείξεις για αυτή την πιθανότητα.
Γενικά το Saw Palmetto θεωρείται ασφαλές και δεν έχει βρεθεί να είναι τερατογόνο ή μεταλλαξιογόνο σε πειραματόζωα που λάμβαναν 2gr/kg βάρους ούτε να αλλοιώνει τις εργαστηριακές ηπατικές παραμέτρους σε πειραματόζωα και σε ανθρώπους. Επίσης, το γεγονός ότι δε μειώνει τα επίπεδα του PSA δεν αφήνει περιθώρια ανησυχίας για πιθανή απόκρυψη κακοήθειας του προστάτη.
ΣΥΝΟΨΗ
Από τα παραπάνω συμπεραίνει κανείς ότι η δράση του Saw Palmetto στη αγωγή ενάντια στην ανδρογενετική αλωπεκία είναι μικρή, αφού δε μειώνει τις τιμές της DHT στον ορό όπως το Finasteride, τα free fatty acids που περιέχει δεν δρουν συστεμικά ως αναστολείς του ενζυμικού συστήματος 5α-R και συνολικά μπορεί να αποτελέσει μόνο αγωγή placebo για την ανδρογενετική αλωπεκία. Καθότι επίσης η β-sitosterol αυξάνει την έκφραση της TGF-β1 και της PKC-α πιθανόν να έχει και αρνητικές επιπτώσεις στα τριχοθυλάκια ατόμων με ανδρογενετική αλωπεκία. Η per os λήψη του Saw Palmetto είναι γενικά ασφαλής, αλλά το δοσολογικό σχήμα b.i.d. ή t.i.d. δε βοηθάει στη συμμόρφωση. Παρά τη δημοφιλία του, δεν προτείνεται η χρήση του για την αντιμετώπιση της ανδρογενετικής αλωπεκίας, ειδικά σε σύγκριση με το gold standard Finasteride.
Πηγή: Αναστασάκης Κων/νος MD, PhD, “Ανδρογενετική Αλωπεκία απο το Α έως το Ω”, Συμπλήρωματα Διατροφής και Ανδρογενετική Αλωπεκία σελ. 432-436, Β’ Έκδοση, Εκδόσεις Ζεβελεκάκη, Αθήνα 2017
0
