Τον τελευταίο καιρό κυκλοφορούν πολλά καλλυντικά ή διάφορα σκευάσματα, τα οποία υπόσχονται ότι καταπολεμούν την τριχόπτωση. Μάλιστα ορισμένα από αυτά υπόσχονται θεαματική αλλαγή μέσα σε μόλις 1 μήνα. Δυστυχώς, όμως, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Γιατί οι μόνες εγκεκριμένες αγωγές με αποδεδειγμένη δράση ενάντια στην τριχόπτωση είναι η Μινοξιδίλη και η Φιναστερίδη. Έπειτα φυσικά από πολυετείς και εκτενείς κλινικές μελέτες σε χιλιάδες ασθενείς. Οι δύο αυτές ουσίες έχει αποδειχθεί ότι σταματούν την τριχόπτωση. Και μάλιστα ένα ποσοστό αυτών που τις χρησιμοποιεί βγάζει και μαλλιά μετά τη δράση της Μινοξιδίλης ή της Φιναστερίδης.
H θεραπεία τριχόπτωσης με Μινοξιδίλη ήταν η πρώτη εγκεκριμένη αγωγή με κλινικά αποτελέσματα για την τριχόπτωση. Η Μινοξιδίλη (MTS – Minoxidil Topical Solution) έχει μορφή διαλύματος που χρησιμοποιείται απευθείας στο τριχωτό. Αρχικά ήταν διαθέσιμη μόνο με συνταγή. Σήμερα μπορεί να αγοραστεί και χωρίς, σε δύο συγκεντρώσεις, 2% και 5%. Επίσης, κυκλοφορεί και σε μορφή αφρoύ (Minoxidil Topical FOAM, MTF), κάτι το οποίο ορισμένοι βρίσκουν πιο εύκολο στη χρήση.
Πριν γίνει διαθέσιμη η Μινοξιδίλη ως τοπικό διάλυμα, ξεκίνησε ως ένα φάρμακο από του στόματος ενάντια στην αρτηριακή υπέρταση. Ήταν, μάλιστα, πολύ αποτελεσματική!
Οι γιατροί, όμως, παρατήρησαν ότι πολλοί ασθενείς που λάμβαναν Μινοξιδίλη στις μελέτες ασφαλείας-αποτελεσματικότητας, εμφάνιζαν και τριχοφυΐα στο σώμα τους. Ενόσω λάμβαναν το φάρμακο από το στόμα. Σκέφτηκαν, λοιπόν, ότι η άμεση εφαρμογή της ουσίας αυτής στο τριχωτό θα μπορούσε να διεγείρει την ανάπτυξη των τριχών στην περιοχή.
Πράγματι, δεκάδες μελέτες που εκπονήθηκαν τα επόμενα χρόνια, απέδειξαν ότι η τοπική Μινοξιδίλη μπορούσε να σταματήσει την τριχόπτωση. Και σε πολλές περιπτώσεις να οδηγήσει στην εμφάνιση νέων τριχών. Και μάλιστα χωρίς να προκαλεί υπόταση ή κάποια άλλη συστημική παρενέργεια. Οι ερευνητές, λοιπόν, δημιούργησαν την πρώτη επιστημονική τοπική θεραπεία τριχόπτωσης στην ιστορία της ανθρωπότητας. Για πρώτη φορά, τα… ματζούνια και οι δεισιδαιμονίες που μέχρι τότε ήταν οι μοναδικές «λύσεις» για όποιον έχανε μαλλιά, γίνονταν παρελθόν.
Δράση της Μινοξιδίλης
Δεν είναι πλήρως γνωστό το πώς δρα η Μινοξιδίλη. Παρόλο που η ουσία έχει αγγειοδιασταλτική δράση (προκαλεί, δηλαδή, διαστολή των αγγείων του αίματος) και πιθανόν αυξάνει την κυκλοφορία στο τριχοθυλάκιο, δεν είναι αυτός ο μηχανισμός δράσης της! Άλλωστε, υπάρχουν δεκάδες ουσίες που προκαλούν αγγειοδιαστολή στο δέρμα, αλλά καμία δεν εμφανίζει μαλλιά!
Υπάρχουν πολλές θεωρίες για το πώς δρα η Μινοξιδίλη στη διέγερση της τριχοφυΐας, αλλά ακόμα δεν γνωρίζουμε με σιγουριά.
Είναι βέβαιο ότι αυξάνει τη διάρκεια του κύκλου ζωής του τριχοθυλακίου. Και βελτιώνει την ποσότητα και την ποιότητα των μαλλιών με την αύξηση της διαμέτρου των αδύνατων τριχών. Πιο συγκεκριμένα:
- αυξάνει σε μέγεθος και διάμετρο τα συρρικνωμένα τριχοθυλάκια στα σημεία που εμφανίζουν Ανδρογενετική Αλωπεκία (ΑΓΑ)
- μετατρέπει σταδιακά τα συρρικνωμένα, ενδιάμεσα/ χνοώδη τριχοθυλάκια σε τελικά, δηλαδή σε χοντρές, υγιείς τρίχες
- προκαλεί την είσοδο των τριχοθυλακίων σε νέο αναγενές στάδιο, δηλαδή στάδιο ανάπτυξης
- αυξάνει τη διάρκεια του αναγενούς σταδίου, δηλαδή οι τρίχες μακραίνουν περισσότερο
- αναστέλλει την είσοδο των τριχοθυλακίων στο τελογενές στάδιο (στάδιο ανάπαυσης και διακοπής ανάπτυξης της τρίχας)
- επαναφέρει τη διάρκεια του τελογενούς σταδίου στα φυσιολογικά επίπεδα, δηλαδή, τα μαλλιά που έπεσαν ξαναβγαίνουν πιο σύντομα
- μειώνει τη διάρκεια του κενογενούς σταδίου, δηλαδή του σταδίου στο οποίο η τρίχα έχει πέσει και ο πόρος είναι κενός
Συνολικά, με τη δράση της Μινοξιδίλης, οι τρίχες εμφανίζονται μακρύτερες, χονδρότερες και παραμένουν για μεγαλύτερο διάστημα στην επιφάνεια του τριχωτού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη αισθητική κάλυψή του.
Παρά ταύτα, η αποτελεσματικότητα της Μινοξιδίλης είναι εξατομικευμένη και μη προβλέψιμη. Το 85% των ασθενών θα δει αναστολή της τριχόπτωσης και το 50% θα αναφέρει ανάπτυξη. Οι κύριες παράμετροι πρόβλεψης της επιτυχίας αυτής της αγωγής είναι η ηλικία του ασθενούς και η διάρκεια της ΑΓΑ.
- Όσο νεότερος ο χρήστης και μικρότερο το στάδιο ΑΓΑ, τόσο πιο πιθανή η επιτυχημένη δράση της Μινοξιδίλης.
Οι αρχικές μελέτες για τη θεραπεία τριχόπτωσης με Μινοξιδίλη εστίασαν στην κορυφή του τριχωτού, στο πάνω και πίσω μέρος, δηλαδή. Η ανώτερη αποτελεσματικότητά της σε αυτή την περιοχή δημιούργησε τη λανθασμένη άποψη ότι η Μινοξιδίλη δρα μόνο σε αυτήν την περιοχή. Αν και είναι πιο αποτελεσματική στην κορυφή, δρα και στις άλλες περιοχές του τριχωτού. Εφόσον υπάρχουν έστω κάποιες συρρικνωμένες τρίχες (όπως στην πρόσθια περιοχή).
Το μέγιστο όφελος από τη δράση της Μινοξιδίλης είναι ορατό μέσα στο διάστημα 6 – 12 μηνών από την έναρξη της αγωγής. Μετά από αυτό το διάστημα υπάρχει στασιμότητα και πιθανόν μία σταδιακή μείωση στη δραστικότητά της. Θα συνεχίσετε να χάνετε μαλλιά, αλλά με πιο βραδύ ρυθμό απ’ ότι εάν δε λαμβάνατε το φάρμακο.
Εάν σταματήσετε τη θεραπεία τριχόπτωσης με Μινοξιδίλη, τα αποτελέσματα θα υποχωρήσουν μέσα σε 1-2 μήνες. Και έτσι η προηγούμενη αραίωση θα επανέλθει. Όταν την ξεκινήσετε ξανά, δεν θα ανακτήσετε τα μαλλιά που χάσατε. Οπότε είναι καλύτερο να μην ακολουθείτε την αγωγή με παύσεις και διαλείμματα, αλλά τακτικά χωρίς διακοπές.
Επομένως, για να είναι αποτελεσματική η αγωγή με Minoxidil, θα πρέπει η χρήση της να είναι αδιάκοπη και συνεχής, δεν πρέπει να αλλάζει ποτέ το δοσολογικό σχήμα που έχει συστήσει ο ιατρός στον κάθε ασθενή και δεν πρέπει να αναμειγνύεται με άλλα διαλύματα, διότι αραιώνεται! Αυτό είναι ένα πολύ συχνό λάθος που κάνουν ακόμα και ειδικοί!
Η Μινοξιδίλη δεν εμφανίζει ανοχή, δηλαδή δεν τη συνηθίζει το σώμα! Όσο το χρησιμοποιείτε θα δουλεύει, ακόμα και για δεκαετίες! Επιπλέον, δεν εμφανίζει rebound effect, δηλαδή αν την διακόψετε δεν θα σας… εκδικηθεί και θα σας ρίξει επιπλέον μαλλιά! Απλώς, ο μύθος αυτός δημιουργήθηκε από κάποιους που τη χρησιμοποιούσαν για χρόνια και όταν τη διέκοψαν, μέσα σε μερικούς μήνες έφτασαν να έχουν λιγότερα μαλλιά από όσα είχαν χρόνια πριν που ξεκίνησαν την αγωγή!
Αυτό, όμως, είναι αναμενόμενο!
Όλα αυτά τα μαλλιά τα κρατούσε η Μινοξιδίλη στο κεφάλι τους και όταν τη διέκοψαν, μεταπήδησαν γρήγορα στο στάδιο ΑΓΑ, στο οποίο θα βρίσκονταν αν δεν είχαν κάνει ποτέ όλα αυτά τα χρόνια θεραπεία! Επειδή η ΑΓΑ είναι προοδευτική νόσος, είναι φυσιολογικό μέσα στα χρόνια αυτά να είχαν χάσει πολλά περισσότερα μαλλιά. Διακόπτοντας τη Μινοξιδίλη αυτά έπεσαν!
Με την έναρξη της αγωγής, η Μινοξιδίλη προκαλεί ενίοτε μια παροδική τριχόπτωση τις πρώτες εβδομάδες. Η τριχόπτωση αυτή είναι, όμως, παροδική και υποδηλώνει αποτελεσματικότητα. Με άλλα λόγια, το σώμα διώχνει τις παλιές και αδύναμες τρίχες, για να φυτρώσουν στη θέση τους καινούργιες και πιο ισχυρές υπό τη δράση της Μινοξιδίλης.
Όπως αναφέραμε, η ανταπόκριση στην αγωγή με Minoxidil είναι εξατομικευμένη και μη προβλέψιμη. Κάποιοι ασθενείς ανταποκρίνονται, κάποιοι άλλοι όχι. Υπάρχουν, όμως, κάποια κριτήρια, που όταν πληρούνται, οι πιθανότητες να δράσει θετικά είναι αυξημένες:
- Άτομα με σταδιακή αραίωση στην κορυφή, που η τριχόπτωσή τους οφείλεται σε ΑΓΑ και όχι σε άλλη παθολογική αιτιολογία. Η δράση της Μινοξιδίλης είναι αποδεδειγμένα ισχυρή στην κορυφή, ενώ είναι ηπιότερη στο hairline, που είναι και η περιοχή με τη μεγαλύτερη αισθητική σημασία.
- Άτομα που έχουν μικρή επιφάνεια αραίωσης στην κορυφή (διάμετρος <5cm).
- Άτομα που παρουσιάζουν ΑΓΑ τα τελευταία 5 χρόνια και έχουν αρκετά τελικά (φυσιολογικά/ χοντρά) τριχοθυλάκια στις αραιές περιοχές.
- Η δράση της Μινοξιδίλης μπορεί να γίνει σε σημεία που υπάρχει έστω και υποτυπώδης φυσιολογική τριχοφυΐα (τουλάχιστον 17 τελικές τρίχες/ cm2, μήκους > 2cm), αλλά δεν μπορεί να «αναστήσει» τριχοθυλάκια σε περιοχές που είναι γυμνές ή έχουν μόνο χνούδι από χρόνια. Συγκεκριμένα, αναφέρεται πως η Minoxidil μπορεί να δράσει θετικά σε όλα τα τελικά και στα ενδιάμεσα τριχοθυλάκια, αλλά σπάνια στα χνοώδη.
- Όσο νεαρότερο είναι το άτομο όταν ξεκινάει την αγωγή με Minoxidil, τόσο υψηλότερες είναι οι πιθανότητες ανταπόκρισης. Άτομα με ΑΓΑ που διανύουν την 3η δεκαετία της ζωής είναι στην ιδανική ηλικία έναρξης αγωγής. Σε μελέτες που έγιναν σε άνδρες και γυναίκες με ΑΓΑ βρέθηκε πως η αποτελεσματικότητα τόσο της Μινοξιδίλης 2% όσο και της Μινοξιδίλης 5% ήταν στενά εξαρτώμενη από την ηλικία των ασθενών. Επομένως, η ηλικία αποτελεί την κύρια παράμετρο πρόβλεψης της επιτυχίας της αγωγής. Μια επιπλέον παράμετρος είναι η έναρξη της αγωγής να γίνει σε διάστημα μικρότερο του ενός έτους από την πρώτη εμφάνιση τριχόπτωσης.
Ασθενείς που πληρούν τα παραπάνω κριτήρια είναι οι ιδανικοί υποψήφιοι για χρήση Μινοξιδίλης και οι περισσότεροι από αυτούς θα έχουν θετικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, άτομα που κατατάσσονται στα στάδια Hamilton-Norwood ΙΙ, ΙΙΙ, και ΙΙΙ vertex μπορούν να περιμένουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από τους υπόλοιπους ασθενείς με ΑΑ.
Μεταμόσχευση μαλλιών και τριχόπτωση vs Μινοξιδίλη και τριχόπτωση
Όσον αφορά στην τριχόπτωση σε σχέση με τη μεταμόσχευση μαλλιών, η δεύτερη δεν επηρεάζει την πρώτη. Ούτε τη σταματάει ούτε την επιταχύνει. Αντίθετα με την κοινή πεποίθηση που υπάρχει, η τριχόπτωση δεν σταματά από κάποια ηλικία και μετά, αλλά συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του ατόμου.
Δεν συνεχίζεται με τον ίδιο ρυθμό. Υπάρχουν περίοδοι στις οποίες εξελίσσεται πιο γρήγορα, άλλες στις οποίες σταματάει ή πηγαίνει πιο αργά, όμως η μεταμόσχευση μαλλιών δεν πρόκειται να την επηρεάσει.
Η μεταμόσχευση μαλλιών θα καλύψει ή θα πυκνώσει τις ήδη αραιωμένες περιοχές και τα μαλλιά που θα μεταμοσχευθούν θα είναι εκεί για πάντα. Τι γίνεται, όμως, με τα δικά σας μαλλιά στις ορμονο-εξαρτώμενες περιοχές που επηρεάζονται από την DHT;
Επειδή η τριχόπτωση συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, θα πρέπει ο ασθενής που υποβάλλεται σε μεταμόσχευση μαλλιών να χρησιμοποιήσει μια εγκεκριμένη αγωγή για να διατηρήσει τα δικά του μαλλιά.
Μάλιστα, η διεθνής πρακτική και οι διεθνείς οδηγίες λένε πλέον ότι θα πρέπει σχεδόν σε όλους τους ασθενείς να συνδυάζουμε τις φαρμακευτικές αγωγές με τη μεταμόσχευση μαλλιών, ώστε να έχουμε ένα διαρκώς πυκνό αποτέλεσμα. Αν πιστεύετε ότι μετά τη μεταμόσχευση μαλλιών θα μπορέσετε να σταματήσετε τη φαρμακευτική αγωγή με Μινοξιδίλη, αυτό δεν ισχύει. Ο συνδυασμός της μεταμόσχευσης μαλλιών μαζί με μια φαρμακευτική αγωγή εγγυάται ένα ακόμη πιο φυσικό και πυκνό αποτέλεσμα.
Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για την τριχόπτωση
Κάθε ουσία που χρησιμοποιείται ενάντια στην τριχόπτωση είναι αγωγή, δηλαδή, όσο κάποιος τη χρησιμοποιεί, έχει αποτελέσματα. Οπότε, μη νομίζετε πως θα πάρετε ένα σκεύασμα για κάποιους μήνες και θα σταματήσει για πάντα η τριχόπτωση. Κάθε κλινικά αποδεδειγμένη θεραπεία ενάντια στην τριχόπτωση, χωρίς καμία εξαίρεση, έχει αποτελέσματα για όσον καιρό εφαρμόζεται. Το ίδιο ισχύει και για τη δράση της Μινοξιδίλης.
Κατά συνέπεια:
- Μη διακόπτετε την όποια θεραπεία τριχόπτωσης επειδή κάποιος σας είπε πως… «πρέπει να ξεκουραστεί το δέρμα». Το δέρμα δεν «κουράζεται» από τις εγκεκριμένες αγωγές!
- Όποια θεραπεία τριχόπτωσης και αν χρησιμοποιείτε, θα τη διακόψετε μόνο αν έχετε παρενέργειες ή αν πάψει να σας ενοχλεί η αραίωση και αποφασίσετε πως δεν σας ενδιαφέρει η όψη των μαλλιών σας.
- Μη σταματάτε και αρχίζετε τη θεραπεία τριχόπτωσης, διότι τα αποτελέσματα θα είναι μηδενικά ή και αρνητικά. Αν κάποια αγωγή σας δώσει ικανοποιητικά αποτελέσματα, να τη συνεχίσετε σε καθημερινή βάση. Αν διακοπεί, τα αποτελέσματα αντιστρέφονται σε μικρό χρονικό διάστημα.
- Μείνετε πιστοί στην αγωγή σας. Η αυξημένη τριχόπτωση στην αρχή της αγωγής είναι θετικό στοιχείο και υποδηλώνει πως τα τριχοθυλάκιά σας ανταποκρίνονται θετικά! Μη διακόψετε την αγωγή, συνεχίστε! Τα νέα μαλλιά που αντικαθιστούν τα παλαιά θα έχουν μεγαλύτερο πάχος, θα είναι ανθεκτικότερα και με εντονότερο χρώμα.
- Οι τρίχες αυξάνονται μέχρι 1,2cm το μήνα. Ορισμένες αγωγές βοηθούν στην ανάκτηση των μαλλιών, αλλά τα αποτελέσματα είναι εμφανή μετά από 6 μήνες.
Η Μινοξιδίλη είναι ένα κλινικά αποδεδειγμένο τοπικό φαρμακευτικό σκεύασμα ενάντια στην ανδρική και γυναικεία ΑΑ, καθώς και την FPHL, ενώ έχει θετικά αποτελέσματα και σε άλλα αίτια τριχόπτωσης.
Αποτελεί τη «Gold Standard» αγωγή και σύμφωνα με την τεκμηριωμένη ιατρική, πρέπει να προτείνεται σε κάθε ασθενή με ΑΓΑ και όσο το δυνατόν συντομότερα από τη στιγμή που θα ζητήσει τη βοήθεια του ιατρού! Είναι απόλυτα ασφαλής, πολύ αποτελεσματική και οι ιατροί οφείλουν να εξηγούν τις απαιτήσεις χρήσης της και να ξεδιαλύνουν τις παρεξηγήσεις που τη συνοδεύουν και διαιωνίζονται, διότι βασίζονται τελικά σε λανθασμένη ένδειξη και χρήση και όχι στα πραγματικά χαρακτηριστικά της Μινοξιδίλης.
2
