Αρχική δημοσίευση Αύγουστος 2016, ανανέωση περιεχομένου Σεπτέμβριος 2021
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
- Στα megasessions μεταμόσχευσης μαλλιών, μεταμοσχεύονται 3000-5000FUs σε μια συνεδρία και σκοπός τους είναι η κάλυψη και ολοκλήρωση σε πυκνότητα και κάλυψη όσο το δυνατόν περισσότερων περιοχών ταυτόχρονα.
- Υπάρχουν σημαντικά επιχειρήματα υπέρ των megasessions μεταμόσχευσης μαλλιών: ολοκληρωμένα αποτελέσματα, λιγότερες επεμβάσεις και τομές, λιγότερα φάρμακα, λιγότερη ταλαιπωρία και μικρότερο τελικό κόστος και κόστος/μόσχευμα
- Τα μειονεκτήματα είναι: πιθανότητα για μικρότερη επιβίωση μοσχευμάτων, πιθανόν υπερβολικός τραυματισμός της λήπτριας περιοχής, ανάγκη για ξύρισμα και της λήπτριας περιοχής.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε οτι ελάχιστες ομάδες χειρουργικής αποκατάστασης τριχωτού έχουν πραγματικά τη δυνατότητα για lege artis εκτέλεση megasessions μεταμόσχευσης μαλλιών και διαβάζοντας παρακάτω θα καταλάβετε γιατί.
Ο όρος «megasession» χρησιμοποιείται για την περιγραφή συνεδριών που περιλαμβάνουν μεγάλους αριθμούς μοσχευμάτων, συνήθως >2500FUs. Ο πρώτος που ανέφερε συνεδρία με περισσότερα από 1000 mini/micro-grafts ήταν ο Uebel το 1983. H τεχνική του δεν έχαιρε εκτενούς αναγνώρισης μέχρι το 1992, όταν η ομάδα του Moser παρουσίασε μια παρόμοια μέθοδο.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, το «ψυχολογικό» όριο του megasession μεταμόσχευσης μαλλιών ήταν τα 1000FUs. Αργότερα, ο Rassman ανακοίνωσε συνεδρίες που άγγιζαν τα 3600 FUs. Κατάφερνε με μια μόλις συνεδρία σχεδόν να «ολοκληρώνει» συνολικά έναν ασθενή με ανδρογενετική αλωπεκία σταδίου VI. Αργότερα, η μέθοδος αυτή έγινε ευρέως αποδεκτή και επιδέχθηκε επιπλέον βελτιώσεις σε διάφορους τομείς της διαδικασίας, όπως τα διαλύματα συντήρησης των μοσχευμάτων, τα εργαλεία και τα αναισθητικά φάρμακα. Πλέον αρκετοί experts προσφέρουν μόνο megasessions, με πιο διάσημους τους Hasson & Wong, που αναφέρουν πως με ασφάλεια και επαναληψιμότητα επιτυγχάνουν megasessions >5000FUs, με υψηλότατη επιβίωση. Ο Wong δε διστάζει να δηλώσει πως το μέλλον της ΜΕΤ είναι τα «πυκνά megasessions» που θα ολοκληρώνουν την εικόνα ενός ασθενούς σε μια και μοναδική συνεδρία (one-pass hair transplant).
Πλεονεκτήματα megasessions μεταμόσχευσης μαλλιών
Τα επιχειρήματα που αναφέρονται από τους υποστηρικτές των megasessions είναι τα παρακάτω:
Κοινωνικοί λόγοι
Ο λόγος που φέρνει τον ασθενή στο χειρουργό είναι η επιθυμία να βελτιώσει την εμφάνισή του και θέλει να δει όσο γίνεται συντομότερα τα ολοκληρωμένα αποτελέσματα. ∆εν υπάρχει «καλύτερος» τρόπος για έναν αισθητικό χειρουργό να «υποσκάψει» το ρόλο του από το να υποβάλλει έναν ήδη ευαίσθητο ψυχολογικά ασθενή σε μια μακροπρόθεσμη διαδικασία μικρών και μη ολοκληρωμένων επεμβάσεων μεταμόσχευσης μαλλιών. Η διαδικασία των επαναλαμβανόμενων χειρουργικών επεμβάσεων διαταράσσει τη φυσιολογική ροή της ζωής του ασθενούς και πολλοί ασθενείς νιώθουν ότι η ζωή τους είναι μια συνεχής «περίοδος αναμονής» και τα μαλλιά τους είναι «υπό κατασκευή». Ειδικότερα σε ασθενείς με επιβαρημένο κοινωνικό και επαγγελματικό πρόγραμμα, που δεν μπορούν να απουσιάζουν από την εργασία τους, το megasession είναι μονόδρομος.
Ιατρικοί λόγοι
Ο κάθε ασθενής πρέπει γενικά να υποβάλλεται σε όσο το δυνατόν λιγότερες χειρουργικές επεμβάσεις και σε όσο το δυνατό λιγότερα αναισθητικά φάρμακα. Για τον ίδιο λόγο που πλέον είναι καθιερωμένος ο συνδυασμός επεμβάσεων ρινοπλαστικής και διαφραγματοπλαστικής, δηλαδή η αποφυγή δύο ξεχωριστών επεμβάσεων, σε 2 χρόνους στην ίδια ανατομική περιοχή, είναι προτιμότερο ο ασθενής να υποβάλλεται μια φορά στην όποια ταλαιπωρία της επέμβασης.
Πρακτικοί λόγοι, που αφορούν γενικότερα στη μεταμόσχευση μαλλιών (δότρια περιοχή).
Κάθε φορά που αφαιρείται ένα strip μόσχευμα από τη δότρια περιοχή, κάποια τριχοθυλάκια (περίπου 0,5%) μοιραία καταστρέφονται, ενώ η επούλωση της περιοχής προκαλεί αναδιοργάνωση του κολλαγόνου, αλλαγή της φοράς των τριχών και αύξηση του κινδύνου διάτμησης των τριχοθυλακίων με κάθε επιπλέον επέμβαση. Συνεπώς, είναι προτιμότερο η 1η συνεδρία να είναι όσο το δυνατόν πιο εκτενής, ώστε να εκμεταλλευτεί ο χειρουργός επαρκώς το άθικτο τριχωτό.
Τα προβλήματα σύγκλεισης που προκύπτουν σε επόμενες συνεδρίες οφείλονται τις περισσότερες φορές σε λάθος τεχνική κατά την 1η συνεδρία-σύγκλειση. Προκειμένου να αποφευχθεί το παραπάνω φαινόμενο, επιδιώκεται μέγιστη λήψη μοσχεύματος στην 1η συνεδρία, που οι ιστοί είναι άθικτοι και μικρότερες συνεδρίες μετέπειτα. Επίσης, η προσπάθεια εμφύτευσης μοσχευμάτων σε επόμενες επεμβάσεις ανάμεσα σε προηγούμενα μοσχεύματα μπορεί να προκαλέσει μειωμένη ανάπτυξη των νέων μοσχευμάτων, καθότι η αιμάτωση έχει ήδη διαταραχθεί από τον μικρό-ουλώδη ιστό στις υποδοχές της πρώτης επέμβασης. Είναι λοιπόν προτιμότερο να εμφυτεύονται όσο δυνατόν περισσότερα μοσχεύματα στην πρώτη συνεδρία (one-pass hair transplant), με γνώμονα φυσικά την ασφάλεια και την επιβίωση των FUs, χωρίς, δηλαδή, να καταφεύγει κανείς σε χειρουργικές υπερβάσεις (Εικ.1-Εικ.2).
Εικ.1a-1f: Μegasession σε ασθενή σταδίου V-Αποτέλεσμα 11 μηνών: Μεταμοσχεύθηκαν 3.838 FUs σε μία συνεδρία. Η λήπτρια περιοχή κουρεύτηκε ελαφρώς για να διευκολύνει την τοποθέτηση των μοσχευμάτων για να αποφευχθεί ο τραυματισμός των προϋπάρχοντων τελικών και ενδιάμεσων τριχών.
Εικ.2 Megasession σε έναν ασθενή σταδίου VI, με 4.320 FUs, “ one-pass hair transplant”. O ασθενής ήθελε μια μόνο συνεδρία με όσο το δυνατόν περισσότερα μοσχεύματα, και ευτυχώς, η δότρια περιοχή του ήταν πολύ πλούσια.
Πρακτικοί λόγοι, που αφορούν ειδικότερα την FUT
Με την τεχνική μεταμόσχευσης μαλλιών FUΤ, τα χαρακτηριστικά της δότριας περιοχής ορίζουν την περιεκτικότητα τον μοσχευμάτων σε τριχοθυλάκια (μονότριχα, δίτριχα κ.ο.κ.) Το strip μόσχευμα που προκύπτει περιέχει συγκεκριμένο αριθμό FUs με 1, 2, 3 ή περισσότερα τριχοθυλάκια που δεν επιτρέπεται να κοπούν προκειμένου να δώσουν μονότριχα (micrografts) μοσχεύματα. Το μέσο hairline απαιτεί περίπου 250-400 μονότριχα FUs. Αν σε έναν ασθενή με calculated density 2 τριχοθυλάκια/mm2 αφαιρεθεί strip μόσχευμα που περιέχει λιγότερα από αυτά τα 250 μονότριχα μοσχεύματα, δεν θα είναι αρκετά για να ολοκληρωθεί το hairline. Αντίστροφα, αφαιρώντας strip μόσχευμα που περιέχει τον απαραίτητο αριθμό μονότριχων FUs, προκύπτει πληθώρα πολύτριχων μοσχευμάτων για την υπόλοιπη περιοχή κάλυψης και το megasession είναι τελικά αναγκαίο.
Λόγοι πρόβλεψης για το μετεγχειρητικό telogen effluvium
Ανεξάρτητα με τη χειρουργική τεχνική ή το μέγεθος της συνεδρίας, όταν μεταμοσχεύονται περιοχές του τριχωτού που έχουν ήδη κάποια τριχοφυΐα και ανεξάρτητα του πόσο αδύναμη ή δυνατή είναι αυτή η τριχοφυΐα, υπάρχει η πιθανότητα τα τριχοθυλάκια στις περιοχές αυτές να αποπέσουν προσωρινά ή και μόνιμα. Πιθανολογείται ότι το φαινόμενο αυτό οφείλεται, τόσο στο shock της επέμβασης και στην έκκριση φλεγμονωδών μορίων λόγω του τραυματισμού τόσο της λήπτριας περιοχής, όσο και στην έκκριση μορίων από τα μοσχεύματα (reperfusion injury). Τα τριχοθυλάκια που έχουν ήδη μπει σε διαδικασία σμίκρυνσης έχουν περισσότερες πιθανότητες να αποπέσουν και αν μάλιστα βρίσκονται προς το «τέλος της ζωής τους», είναι πιθανόν να μην επανεμφανιστούν. Κάποιες φορές η τριχόπτωση είναι ήπια και περνάει απαρατήρητη άλλες φορές όμως, είναι πιο έντονη. Γενικότερα, όμως, αν ο ασθενής δεν είναι σε ιδιαίτερα ενεργή φάση της ανδρογενετικής αλωπεκίας με μεγάλο αριθμό τριχοθυλακίων σε κάποιο στάδιο σμίκρυνσης, οι τρίχες που απέπεσαν θα επανεμφανισθούν ύστερα από κάποιο διάστημα. To megasession θα καλύψει τη λήπτρια περιοχή με πυκνότητα και κάλυψη που ακόμα και η απώλεια σμικρυνθέντων τριχοθυλακίων δεν θα είναι τόσο εμφανής.
Οικονομικοί λόγοι
Καθώς είναι προτιμότερο από την άποψη του κόστους μεταμόσχευσης μαλλιών και εργονομίας για τη χειρουργική ομάδα να εκτελεί megasessions, αντί για πολλαπλές, μικρότερες συνεδρίες, συνήθως η χρέωση ανά μόσχευμα είναι μικρότερη και δελεαστικότερη όταν ο ασθενής προτιμήσει το megasession.
Μειονεκτήματα megasessions μεταμόσχευσης μαλλιών
Τα μειονεκτήματα, ωστόσο, των megasessions είναι στον αντίποδα των παραπάνω επιχειρημάτων.
Κοινωνικοί λόγοι
Ο ασθενής πρέπει να κατευθύνεται προς την επίτευξη μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων παρά στο κυνήγι εντυπωσιακών μεθόδων. Τα megasessions τις περισσότερες φορές θα απαιτήσουν από τον ασθενή να κουρέψει ολόκληρη τη λήπτρια περιοχή σε μήκος <2mm. Αρκετοί ασθενείς είναι διστακτικοί να το κάνουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να μειώνεται ο αριθμός των προσφερόμενων μοσχευμάτων σε αριθμούς τέτοιους ώστε πάλι να μην επιμηκύνεται υπερβολικά η διάρκεια της μεταμόσχευσης μαλλιών και να μην υποθάλπεται η επιβίωση των μοσχευμάτων. (Εικ.3)
Εικ.3: Megasession στην κορυφή σε μεσήλικα ασθενή σταδίου IV, με 3.900 FUs. Ο ασθενής είχε πολύ ευνοϊκά χαρακτηριστικά της δότριας περιοχής με μεγάλη ελαστικότητα, χρώμα «salt n’ pepper”, πυκνά και χοντρά κυματιστά μαλλιά, με πολλά μοσχεύματα και υψηλή υπολογισμένη πυκνότητα. Μια συνεδρία ήταν αρκετή για να επιτευχτεί ένα άριστο αισθητικά αποτέλεσμα.
Ιατρικοί λόγοι
Η αναισθησία στη ΜΕΤ είναι τοπική και με πολύ μικρό κίνδυνο συστεμικών επιπλοκών. Για να «αντέξει» ο ασθενής ένα megasession που διαρκεί 9-12 ώρες χρειάζεται συχνά επικουρική ενδοφλέβια νάρκωση συμπαράστασης (μέθη), αλλά και μεγάλες συνολικά δόσεις τοπικών αναισθητικών που αυξάνουν την πιθανότητα τοπικών ή συστεμικών επιπλοκών.
Πρακτικοί λόγοι, που αφορούν γενικότερα στη ΜΕΤ (δότρια περιοχή)
Σε κάθε επιπλέον αφαίρεση strip μοσχεύματος αφαιρείται και η προηγούμενη ουλή ή χρησιμοποιείται ως το άνω ή κάτω όριο της τομής. Επίσης, ένα megasession απαιτεί μεγαλύτερη σε μήκος και εύρος τομή με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες επιπλοκών στη δότρια περιοχή, κυρίως με τη μορφή ευρείας ουλής, anagen effluvium και διατομής σημαντικών αγγειακών κλάδων. Γενικά στα megasessions μπορούν να αφαιρεθούν 3500-4500FUs σε μια συνεδρία και μόνο με ιδανικά χαρακτηριστικά δότριας περιοχής μπορεί κανείς να ελπίζει σε >5000FUs. Ειδικές ασκήσεις στο τριχωτό που αυξάνουν τη χαλαρότητά του τριχωτού (scalp laxity exercises) πρέπει να προτείνονται στον ασθενή 3 μήνες προ του megasession και μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τη συγκομιδή μοσχευμάτων από τη δότρια περιοχή.
Πρακτικοί λόγοι, που αφορούν γενικότερα στη ΜΕΤ (λήπτρια περιοχή)
Πρέπει να θυμάται κανείς πως η δημιουργία χιλιάδων (>4000) υποδοχών στη λήπτρια περιοχή είναι πιθανό να ξεπεράσει το ασφαλές «όριο» μικροαγγειακής βλάβης του τριχωτού. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιούνται μόνο micro-blades με το ελάχιστο δυνατό πλάτος για τη δημιουργία υποδοχών. Με την καθιέρωση των megasessions, ακόμα και στις πιο έμπειρες χειρουργικές ομάδες, ο χρόνος που τα μοσχεύματα παραμένουν εκτός σώματος (out of body time) είναι ενίοτε 9-12h. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να κρατούνται τα FUs όσο το δυνατό λιγότερη ώρα εκτός σώματος, να διατηρούνται υγρά, μέσα σε ειδικά τροφικά διαλύματα αποθήκευσης με προσθήκη VitΒ12 και aminoguanidine στο διάλυμα και σε χαμηλή θερμοκρασία.
Πρακτικοί λόγοι, που αφορούν ειδικότερα στη FUT
Σημαντικό μειονέκτημα των megasessions είναι πως αν η ανάπτυξη των μοσχευμάτων δεν είναι ικανοποιητική (<85%) έχει σχεδόν εξαντληθεί η δότρια περιοχή και ο ασθενής δεν μπορεί να ελπίζει σε μετέπειτα βελτίωση της εικόνας του. Επίσης, με τις μικρότερες συνεδρίες υπάρχει μεγαλύτερη μελλοντική ευελιξία για να καλυφθούν τμήματα του τριχωτού που δεν αναμένονταν να αδειάσουν, αλλά τελικά εμφάνισαν ανδρογενετική αλωπεκία. Βέβαια, με τις καινούργιες τεχνικές FUE και body-to-scalp FUE, είναι γενικότερα αποδεκτό πως σπάνια θα αντιμετωπιστεί στο μέλλον ζήτημα πραγματικής έλλειψης μοσχευμάτων σε κάποιον ασθενή, με την προϋπόθεση πως έχει γίνει σωστή αρχική κατανομή των μοσχευμάτων και υπάρχουν ρεαλιστικές προσδοκίες.
Λόγοι πρόβλεψης για το μετεγχειρητικό telogen effluvium
Όσο εκτενέστερη είναι η συνεδρία, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες για εκτεταμένο telogen effluvium. Η πρόκληση χιλιάδων μικροτραυμάτων στη λήπτρια περιοχή έχει ως αποτέλεσμα να προκαλείται shock και τοπική ισχαιμία και συχνά να εμφανίζεται και καθυστερημένη ανάπτυξη των μοσχευμάτων που ενώ υπό συνηθισμένες συνθήκες επανακτούν την αγγείωσή τους στη λήπτρια περιοχή 3-4 ημέρες μετά τη μεταμόσχευση μαλλιών πιθανόν να καθυστερούν να επαναγγειωθούν έπειτα από megasessions. Οι μικρότερες συνεδρίες έχουν λιγότερες πιθανότητες telogen effluvium, ενώ πιστεύεται ότι σε κάποια megasessions, η λήπτρια δότρια περιοχή δεν μπορεί να ανταποκριθεί τροφικά, λόγω ελλιπούς αιμάτωσης. Εντούτοις, ο ισχυρισμός αυτός δεν έχει αποδειχθεί ακόμα.
Οικονομικοί λόγοι
Ο ασθενής μπορεί να προτιμά να βλέπει σύντομα ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα, αλλά δεν έχουν όλοι οι ασθενείς την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν το «υποχρεωτικό» megasession. Το κόστος ενός megasession είναι σαφώς μεγαλύτερο μιας κανονικής συνεδρίας και πολλοί ασθενείς δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε ένα τέτοιο κόστος. Η συνεδρία megasession είναι πιο ακριβή για τον ασθενή, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, παρόλο που το κόστος είναι μικρότερο ανά μόσχευμα, τελικά.
Λόγοι που αφορούν τη χειρουργική ομάδα
Οι συνεδρίες megasessions απαιτούν περισσότερο προσωπικό και είναι περισσότερο κοπιαστικές για το χειρουργό. Η σημαντικότερη παράμετρος στην επιτυχία των megasessions είναι η χειρουργική ομάδα, καθότι η εμπειρία και η ικανότητά της ουσιαστικά καθορίζει την επιτυχία αυτών των συνεδριών. Ο χειρουργός πρέπει να ξέρει πως να συγκροτήσει και να εκπαιδεύσει μια τέτοια, ικανή ομάδα, πώς να διατηρήσει τον ενθουσιασμό, την ομαδικότητα, το ενδιαφέρον και την άριστη ποιότητα εργασίας και δυστυχώς ελάχιστοι πληρούν όλες τις προϋποθέσεις Εικ.4).
Εικ.4: Η εμπειρία, η ικανότητα, η ομαδική εργασία και το καλό κλίμα, είναι απαραίτητα για επιτυχημένα megasession. Ο χειρουργός θα πρέπει να βοηθά τα μέλη της ομάδας να συνεργάζονται αποτελεσματικά, να απολαμβάνουν τη δουλειά τους και να διατηρούν υψηλό πνεύμα!
ΣΥΝΟΨΗ
Τόσο τα πλεονεκτήματα, όσο και τα μειονεκτήματα των megasessions μεταμόσχευσης μαλλιών είναι σημαντικά και έγκυρα. Το απόσταγμα όλων αυτών των επιχειρημάτων πρέπει να συνεκτιμάται και με την άποψη του ασθενούς. Τα σχεδόν ολοκληρωμένα και συχνά εντυπωσιακά αποτελέσματα των megasessions σχετίζονται με σαφώς μεγαλύτερη ικανοποίηση του ασθενούς. Ο παράγοντας αυτός είναι ίσως ο πιο καθοριστικός, καθώς η ικανοποίηση φέρνει την εμπιστοσύνη και η εμπιστοσύνη, με τη σειρά της, αποκαθιστά σταδιακά την άσχημη εικόνα που έχει διαδοθεί στο κοινό για τις επεμβάσεις μεταμόσχευσης μαλλιών. Όμως τα megasessions αποτελούν επεμβάσεις «αιχμής», με μηδενικό περιθώριο λάθους και πρέπει να εκτελούνται μόνον όταν έχουν εξασφαλιστεί οι προϋποθέσεις για άριστη εκτέλεση της επέμβασης.
Εάν θέλετε να μάθετε αν είσαστε κατάλληλος υποψήφιος, καθώς και τα αποτελέσματα μεταμόσχευσης μαλλιών που θα μπορούσατε να περιμένετε επικοινωνήστε σήμερα μαζί μας και κλείστε ένα ραντεβού ενημέρωσης σε έναν από τους δύο διαθέσιμους χώρους ενημέρωσης στο Χαλάνδρι και στη Γλυφάδα.
0
