Από την αρχαιότητα αναφέρονται «θρύλοι» για γνωστές ιστορικές προσωπικότητες που έπειτα από ένα ψυχικό σοκ άσπρισαν τα μαλλιά τους ή έχασαν τα μαλλιά τους «μέσα σε μια νύχτα». Ακόμα και σήμερα δεν έχει ξεκαθαριστεί αν οι ψυχολογικοί στρεσσογόνοι παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν στον άνθρωπο τριχόπτωση ή εμφάνιση άσπρων τριχών. Όμως καθημερινά συναντάμε ανθρώπους που είναι σίγουροι ότι χάνουν μαλλιά επειδή έχουν υπερβολικό άγχος ή νεύρα. Πόσο όμως μπορεί να ισχύει κάτι τέτοιο;
Τι είναι το stress;
Επιστημονικά με το τον όρο stress εννοείται οποιοδήποτε ερέθισμα προκαλεί γενικευμένες ή τοπικές αντιδράσεις προκειμένου να προστατευτεί ή να προσαρμοστεί ο οργανισμός στο στρεσσογόνο παράγοντα. Με απλά λόγια, stress είναι η βιολογική διαδικασία που μπαίνει το σώμα μας προκειμένου να προσαρμοστεί απέναντι σε οποιαδήποτε νέα κατάσταση, είτε αυτή προκαλείται από εξωτερικούς λόγους (π.χ. κίνδυνος) ή από εσωτερικούς (π.χ. πυρετός, πείνα).
Άρα, το stress στην πραγματικότητα είναι ένα βιοχημικό φαινόμενο, που οδηγεί το σώμα να παράγει αδρεναλίνη, κορτιζόλη και άλλες ορμόνες που επηρεάζουν όλα τα όργανα του σώματος. Αυτές οι αλλαγές στη χημεία του σώματος μπορεί να επιδεινώσουν ή και να προκαλέσουν φλεγμονές, αυτοάνοσα νοσήματα και αλλεργικές αντιδράσεις. Άρα το stress ή το άγχος λανθασμένα πιστεύουν οι περισσότεροι ότι είναι το … «βάρος» στο στήθος, ή η δυσκολία στην αναπνοή που νιώθουμε όταν βρεθούμε σε ορισμένες «στρεσσογόνες» καταστάσεις. Αυτά είναι απλά οι σωματικές εκδηλώσεις του stress.
Stress και δέρμα
Το δέρμα στην πραγματικότητα είναι ένα κανονικό όργανο, το μεγαλύτερο σε μέγεθος και βάρος όργανο του ανθρωπίνου σώματος. Είναι μάλιστα στενά συνδεδεμένο με την ορμονική ισορροπία του σώματος και αντιδρά τόσο στα συνεχή εξωτερικά ερεθίσματα (αφού είναι διαρκή επαφή με το περιβάλλον), όσο και σε «εσωτερικά», ψυχικά ερεθίσματα. Υπάρχουν άτομα που μόλις αγχωθούν βγάζουν κοκκινίλες, ή «καντήλες» στο δέρμα τους ή τους πιάνει έντονος κνησμός. Αυτές είναι οι πιο συνηθισμένες ψυχοσωματικές εκδηλώσεις του stress
Το stress επίσης πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι μπορεί να πυροδοτήσει μια σειρά πολύπλοκων μηχανισμών στο δέρμα που ευθύνονται για πλήθος δερματικών νόσων, όπως είναι η ατοπική δερματίτιδα, η ψωρίαση, η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, η χρόνια κνίδωση, η γυροειδή αλωπεκία και άλλες.
Μάλιστα τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί ένας ξεχωριστός κλάδος, αυτός της Ψυχο-Δερματολογίας που ασχολείται ακριβώς με αυτό που αυτό, δηλαδή, τις δερματικές καταστάσεις που έχουν ως προέλευση την ψυχική σφαίρα.
Το ερώτημα όμως είναι αν το stress μπορεί να προκαλέσει τριχόπτωση και να επηρεάσει την πορεία της Ανδρογενετικής αλωπεκίας.
Stress και τριχόπτωση
Αυτό που έχει διαπιστωθεί μέχρι στιγμής είναι ότι το stress που μπορεί να προκληθεί στο σώμα από ένα μεγάλο χειρουργείο, από ένα βαρύ τραυματισμό, από υψηλό πυρετό, από κάποια οξεία ή χρόνια συστεμική νόσο ή από βαριά αιμορραγία, μπορεί να προκαλέσει τριχόπτωση 2-3 μήνες μετά από το συμβάν.
Τι γίνεται όμως με το συναισθηματικό stress, αυτό που βιώνει κάποιος από μια απώλεια ή από το άγχος απόδοσης στη δουλειά του;
Ο συσχετισμός που μπορεί να έχουν συναισθηματικό stress και τριχόπτωση είναι μέχρι στιγμής αμφιλεγόμενος και δεν είναι γενικά αποδεκτό πως καθημερινά στρεσσογόνα συμβάντα είναι ικανά να πυροδοτήσουν τριχόπτωση.
Εντελώς θεωρητικά, το ψυχικό stress μπορεί να σχετίζεται με την τριχόπτωση με τους εξής τρόπους:
- Να προκαλέσει τριχόπτωση
- Να χειροτερέψει μια ήδη υπάρχουσα τριχόπτωση
- Η τριχόπτωση από μόνη της είναι ένα στρεσσογόνο γεγονός το οποίο με τη σειρά του να χειροτερέψει την τριχόπτωση, σε ένα φαύλο κύκλο.
Πέραν όμως από θεωρίες, σε πρακτικό επίπεδο δεν έχει αποδειχτεί πως τα ψυχικά στρεσσογόνα συμβάντα (άγχος εργασιακό, χωρισμός, θάνατος συγγενή κτλ.) είναι ικανά να πυροδοτήσουν τριχόπτωση. Ούτε έχει αποδειχτεί πως οι μηχανισμοί που ενεργοποιούνται με το stress, επηρεάζουν την εξέλιξη της τριχόπτωσης, αν δηλαδή επιδρούν στην πορεία της Ανδρογενετικής Αλωπεκίας. Και αυτό διότι, όπως έχουμε τονίσει, η αιτία της Ανδρογενετικής αλωπεκίας είναι γονιδιακή και ορμονική!
Πολλοί πιστεύουν πως έχασαν τα μαλλιά τους από άγχος. Απλά, κάποιος που είχε ήδη τα γονίδια Ανδρογενετικής αλωπεκίας, παρατήρησε για πρώτη φορά πως «αραιώνει» σε κάποια φορτισμένη ψυχικά περίοδο. Στην πραγματικότητα, έχανε και πριν μαλλιά αλλά ήταν πιο …χαλαρός και δεν έδινε σημασία.
Γενικά, αν χάσει κάποιος μαλλιά έπειτα από μια περίοδο με έντονο συναισθηματικό άγχος, η τριχόπτωση αυτή είναι πάντοτε προσωρινή και τα μαλλιά αυτά σίγουρα θα ξαναβγούν.
Τα άτομα που δεν πάσχουν από Ανδρογενετική αλωπεκία μπορούν πράγματι να χάσουν κάποια μαλλιά σε περιόδους stress, όμως αυτά θα ξαναβγούν σε λίγες εβδομάδες.
Με λίγα λόγια, το άγχος δεν μπορεί να προκαλέσει Ανδρογενετική Αλωπεκία ή μόνιμη τριχόπτωση. Ποτέ. Ούτε μπορεί να την επιταχύνει.
Οπότε, όσον αφορά τα μαλλιά σας, μπορείτε να αγχώνεστε ελεύθερα!
Αλλά, καλό είναι να μην αγχώνεται κανείς υπερβολικά.
0
