Η πιο συνηθισμένη αιτία τριχόπτωσης -σε άνδρες και γυναίκες- δεν είναι η Ουλωτική αλωπεκία αλλά είναι η ανδρογενετική αλωπεκία, ακολουθώντας στη δεύτερη θέση η γυροειδής αλωπεκία. Και οι δύο αυτές μορφές της αλωπεκίας χαρακτηρίζονται από την σμίκρυνση των τριχοθυλακίων! Με αποτέλεσμα τα τριχοθυλάκια αυτά να σταματήσουν να παράγουν υγιείς, χρωματισμένες τελικές τρίχες. Ευτυχώς, ο βολβός (η ρίζα) του τριχοθυλακίου, δεν καταστρέφεται στην ανδρογενετική ούτε στη γυροειδή αλωπεκία. Συνεπώς, υπάρχει η δυνατότητα με την έγκαιρη διάγνωση και την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή να ανασταλεί η τριχόπτωση! Τα τριχοθυλάκια αυτά μπορούν να αναγεννηθούν, και να ξαναρχίσουν να παράγουν τελικές τρίχες, δηλαδή χοντρές και χρωματισμένες, φυσιολογικές.
Αντίθετα, η Ουλωτική αλωπεκία περιλαμβάνει μια ομάδα διαταραχών τριχόπτωσης στις οποίες τα τριχοθυλάκια καταστρέφονται οριστικά και αντικαθίσταται από ινώδη ιστό.
Η αναγέννηση των τριχοθυλακίων στην ουλωτική αλωπεκία εμποδίζεται εξαιτίας της καταστροφής των βλαστοκυττάρων των τριχοθυλακίων. Όταν τα αίτια είναι εσωτερικά (οφείλονται δηλαδή σε διάφορες παθήσεις του δέρματος ή του σώματος) η ουλωτική αλωπεκία χαρακτηρίζεται ως Πρωτοπαθής. Αυτές με τη σειρά τους διακρίνονται σε:
- Λεμφοκυτταρικές: Θυλακικός ομαλός λειχήνας (Brocq), εντοπισμένη σκληροδερμία, ερυθυματώδης λύκος, κεντρική φυγόκεντρος αλωπεκία, σαρκοείδωση, θυλακική βλεννίνωση, αποψιλωτική ακανθωτή θυλακική υπερκεράτωση, ιογενείς λοιμώξεις, έρπις ζωστήρα
- Ουδετεροφιλικές: Αποψιλωτική ακανθωτή θυλακίτις, Διαχωριστική κυτταρίτιδα/θυλακίτιδα δερματοφυτίες, βακτηριακές λοιμώξεις, λέπρα, σύφιλη, θυλακίτιδα, ακμή
- Μικτές: Χηλοειδής ακμή, Νεκρωτική ακμή/θυλακίτιδα, Διαβρωτική φλυκταινώδης δερματοπάθεια
- Μη ειδικές, απλασία δέρματος, σπίλοι, ποροκεράτωση, ιχθυάσεις, νόσος Darier
Σε περίπτωση που τα αίτια είναι εξωτερικά (π.χ. εγκαύματα, τραυματισμός, ακτινοβολία ή κάποιο νεόπλασμα) ονομάζεται Δευτεροπαθής ουλωτική αλωπεκία.
Και σε αυτή την περίπτωση η ουλωτική αλωπεκία είναι μη αναστρέψιμη, αλλά οφείλεται σε παράγοντές που δεν καταστρέφουν απευθείας το τριχοθυλάκιο και άρα η καταστροφή του είναι κάτι σαν παράπλευρη απώλεια. Στις Δευτεροπαθείς ουλωτικές αλωπεκίες περιλαμβάνονται όσες οφείλονται σε :
- Εξωγενείς παράγοντες: τραύματα, Εγκαύματα, Ακτινοθεραπεία, Φάρμακα
- Κακοήθειες: βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, μεταστατικά καρκινώματα
- Ανοσολογικές αντιδράσεις: σαρκοείδωση, λιποειδική νεκροβίωση, Εντοπισμένη σκληροδερμία, Ψωρίαση
- Πομφολυγώδη νοσήματα: πομφολυγώδης επιδερμόλυση, ουλωτικό πεμφιγοειδές
- Αμαρτώματα: οργανοειδής σπίλος
- Διάφορα: λιποιδηματώδης αλωπεκία
Κλινική εικόνα ουλωτικής αλωπεκίας
Τα άτομα που πάσχουν από ουλωτική αλωπεκία, εμφανίζουν ένα ή περισσότερα «μπαλώματα» στο τριχωτό της κεφαλής χωρίς καθόλου μαλλιά.
Στα σημεία αυτά υπάρχει πλήρης απώλεια των τριχοθυλακίων, έχει αναπτυχθεί ουλώδης ιστός, το δέρμα είναι λείο και γυαλιστερό και δεν φαίνονται καθόλου οι πόροι. Αυτά τα «μπαλώματα» στο τριχωτό της κεφαλής μπορεί να παραμείνουν ξεχωριστά ή να ενωθούν σε ολοένα και μεγαλύτερα «μπαλώματα» οπότε μιλάμε για ολική αλωπεκία.
Τα κύρια χαρακτηριστικά της ουλωτικής αλωπεκίας είναι η τριχόπτωση, με το δέρμα στην περιοχή που έπεσαν τα μαλλιά να είναι λείο, ατροφικό και ουλωτικό. Σε ορισμένες περιπτώσεις ουλωτικής αλωπεκίας, η τριχόπτωση είναι σταδιακή και χωρίς συμπτώματα και έτσι η διάγνωσή της γίνεται δύσκολη. Ορισμένες φορές όμως η φλεγμονή είναι έντονη και παρουσιάζει κνησμό, καύσο και πόνο.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ουλωτικής αλωπεκίας!
Η καλύτερη ευκαιρία για να διαγνωσθεί η πρωτοπαθής ουλωτική αλωπεκία είναι όταν βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο με εμφανή φλεγμονή. Η διάγνωση γίνεται με εξέταση και επιβεβαιώνεται με βιοψία από μια ή περισσότερες περιοχές που εμφανίζουν φλεγμονή.
Σημαντική είναι η λήψη ενός αναλυτικού, πλήρους ιατρικού ιστορικού. Το ιατρικό ιστορικό θα πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία όπως η ηλικία που πρωτοεμφανίστηκε η τριχόπτωση, αν υπήρχε ιστορικό δερματικών παθήσεων όπως λειχήνας, ερυθηματώδης λύκος ή άλλες αυτοάνοσες ασθένειες, η εθνικότητα του ασθενούς και τα προϊόντα που χρησιμοποιούσε στα μαλλιά του. Προηγούμενες αγωγές που ακολούθησε ο ασθενής μαζί με την συμπτωματολογία (αν υπάρχει πόνος, κνησμός ή καύσος στο τριχωτό της κεφαλής,) όλα αυτά θα βοηθήσουν τον ιατρό να διαγνώσει τα αίτια της ουλωτικής αλωπεκίας και να συστήσει την κατάλληλη αγωγή ανάλογα με την πάθηση.
Κατά την κλινική εξέταση απαραίτητη είναι η χρήση μεγεθυντικού φακού πρώτον για να διαπιστωθεί αν οι πόροι είναι εμφανείς και δεύτερον να μπορούν να εντοπιστούν οι βλάβες στο δέρμα, αν δηλαδή υπάρχουν θυλακίτιδες, πυώδεις εκκρίσεις, σημεία του κεφαλιού με τραχύ, φολιδωτό δέρμα, φουσκάλες κα. Επίσης είναι
Ποιοι τρόποι θεραπείας υπάρχουν για την ουλωτική αλωπεκία;
Ανάλογα με τον τύπο της ουλωτικής αλωπεκίας και τα αίτια που την προκαλούν ο ιατρός χορηγεί στον ασθενή την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Η συντηρητική αγωγή που ακολουθείται περιλαμβάνει συνήθως: στεροειδή, αζαθειοπρίνη, τοπική ή συστηματική χορήγηση κυκλοσπορίνης, ενδοβλαβική ή ενδομυική έγχυση στεροειδών, τοπική μινοξιδίλη, ανθελονοσιακά φάρμακα, μόνα ή σε συνδυασμό με συστηματικά στεροειδή, θαλιδομίδη και αντιβιοτικά.
Υπάρχει και η δυνατότητα της χειρουργικής αντιμετώπισης η οποία όμως είναι δυνατή μόνον όταν το νόσημα είναι ανενεργό για χρόνια! Ή όταν μιλάμε για δευτεροπαθείς ουλωτικές αλωπεκίες που οφείλονται σε τραυματισμό, έγκαυμα κα. Οι επιλογές είναι:
Εκτομή αλωπεκικής επιφάνειας: Αφαιρείται τμήμα ή ολόκληρη η επιφάνεια και συρράπτονται τα άκρα με προσοχή ώστε να μην υπάρχει τάση. Αποτελεί υποδιαίρεση της Σμίκρυνσης Τριχωτού
Σμίκρυνση τριχωτού (Scalp reduction): Η τεχνική της σμίκρυνσης τριχωτού βασίζεται στη σταδιακή αφαίρεση τμημάτων του άδειου από τριχοθυλάκια τριχωτού και τη συρραφή των δύο άκρων προκειμένου να μειωθεί η συνολική άδεια επιφάνεια. Αν η ουλωτική περιοχή είναι περιορισμένης έκτασης είναι δυνατόν με την σμίκρυνση του τριχωτού να αφαιρεθεί πλήρως η άδεια επιφάνεια. Αν μιλάμε για μία αρκετά μεγάλη περιοχή τότε η σμίκρυνση θα βοηθήσει να μειωθεί η συνολική άδεια επιφάνεια, ώστε σε δεύτερη φάση να μπορεί να γίνει μεταμόσχευση μαλλιών ή να καλυφθεί η περιοχή με τη βοήθεια του scalp micropigmentation. Η ελαστικότατα και η κινητικότητα του τριχωτού είναι παράγοντες υψίστης σημασίας για τη εφαρμογή της συγκεκριμένης τεχνικής.
Μεταφορά κρημνού: είναι η αφαίρεση τμήματος του τριχωτού της κεφαλής και η μεταφορά του στο συγκεκριμένο σημείο που έχει τον ουλώδη ιστό. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η αισθητική αποκατάσταση της περιοχής. Είναι πολύ εξειδικευμένη τεχνική και εφαρμόζεται σε πολύ ειδικές περιπτώσεις.
Scalp Micropigmentation (SMP SC™ -Scar Camouflage) και ουλωτική αλωπεκία.
To Scalp Micropigmentation (SMP) είναι μια καινοτόμος τεχνική αποκατάστασης της αραίωσης του τριχωτού. Πρόκειται για μια προηγμένη μέθοδος δερματοστιξίας του τριχωτού με τη χρήση απόλυτα εξειδικευμένου εξοπλισμού! Καθώς και την εφαρμογή τεχνικών για την έγχυση ειδικών χρωστικών ουσιών ιατρικής πιστοποίησης στο τριχωτό. H τεχνική SMP SC™ (Scar Camouflage) εφαρμόζεται για την αποκατάσταση της πυκνότητας σε περιοχές που υπάρχουν ουλές στο τριχωτό. H τεχνική SMP SC™ μπορεί να δώσει πραγματικά εξαιρετικό αποτέλεσμα! Μπορεί να βοηθήσει εντυπωσιακά άτομα με ουλές στο τριχωτό ασχέτως με την έκταση τους. Στις ουλωτικές αλωπεκίες το Scalp Micropigmentation μπορεί να συνδυαστεί άψογα με τη μεταμόσχευση μαλλιών.
Μεταμόσχευση μαλλιών και ουλωτική αλωπεκία!
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να καλυφθούν οι άδειες περιοχές με Μεταμόσχευση Μαλλιών. Όμως όταν μιλάμε για ουλωτική αλωπεκία μιλάμε για μια περιοχή που έχει δημιουργηθεί ουλώδης ιστός! Δηλαδή για μια περιοχή ανελαστική με μειωμένη αιματική ροή. Έτσι μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την τελική επιβίωση των μοσχευμάτων. Γι’ αυτό το λόγο χρησιμοποιούμε αρχικά τη μέθοδο FUE, για να μεταμοσχεύσουμε έναν μικρό αριθμό τριχοθυλακίων στην περιοχή! Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να δούμε κατά πόσο αυτά επιβιώνουν και αναπτύσσονται κανονικά. Αν τα αποτελέσματα είναι θετικά μπορούμε σε δεύτερο χρόνο να προχωρήσουμε στην κάλυψη της περιοχής με τη βοήθεια της μεταμόσχευσης μαλλιών.
Στον άνθρωπο, η νεογένεση τριχοθυλακίων εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη μήτρα. Άρα οποιοδήποτε τριχοθυλάκιο καταστρέφεται από την ουλωτική αλωπεκία δεν θα μπορέσει να ξαναδημιουργηθεί και άρα να βγάλει μαλλιά. Η έγκαιρη διάγνωση της πάθησης του δέρματος που οδηγεί σε ουλωτική αλωπεκία σε συνδυασμό με την ειδικά εξατομικευμένη θεραπεία ανάλογα την περίπτωση μπορεί να αποβεί σωτήρια ώστε να αποφευχθεί η εκτεταμένη καταστροφή των τριχοθυλακίων.
