Εμφύτευση συνθετικών τριχών

Η εμφύτευση συνθετικών τριχών αποτελεί μια ριψοκίνδυνη τεχνική για τη μεταμόσχευση μαλλιών, η οποία άνθισε, παρά την έλλειψη διαπιστευτηρίων και ασφάλειας, τη δεκαετία του 1980 και φαίνεται να χρησιμοποιείται ακόμη και στις μέρες μας. Οι λόγοι να την επιλέξεις, ελάχιστοι. Οι κίνδυνοι που θα σε κάνουν να την αποφύγεις, αμέτρητοι. Γράφει ο Δρ. Αναστασάκης.

Εμφύτευση συνθετικών τριχών: Η εξέλιξη

Συχνά, ο ασθενής με τριχόπτωση, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να ανακτήσει τα χαμένα μαλλιά του και την παλιότερη εμφάνισή του, θα δοκιμάσει ακόμα και τις πλέον αναξιόπιστες μεθόδους αποκατάστασης που διαφημίζονται σε εφημερίδες, περιοδικά, διαδίκτυο και τηλεόραση. Η εμφύτευση χρωματισμένων, συνθετικών ινών στο τριχωτό, που προσομοιάζουν με τα φυσικά μαλλιά, είναι μια από αυτές τις μεθόδους που διαφημιζόταν για αρκετά χρόνια από τα ΜΜΕ σε Αμερική και Ευρώπη και αποτέλεσε ίσως τη μεγαλύτερη, πιο ειδεχθή και επικίνδυνη απάτη στον τομέα των μαλλιών. Αυτή η τεχνική, και εκείνοι που την εφάρμοζαν, προσπάθησαν να δελεάσουν άνδρες και γυναίκες με τριχόπτωση με ψευδείς υποσχέσεις για πλούσια, απόλυτα φυσικά στην εμφάνιση μαλλιά.

Είναι, επίσης, απαράδεκτο το γεγονός ότι ορισμένοι άπληστοι ιατροί επέλεξαν αυτόν τον απεχθή τρόπο για να πλουτίσουν εις βάρος του απληροφόρητου κοινού, κάνοντας κατάχρηση των προνομίων του ιατρικού επαγγέλματος και προκαλώντας σοβαρές βλάβες στο κοινό και στη φήμη της ιατρικής κοινότητας.

Στα πρώτα χρόνια αυτών των «επεμβάσεων», οι περισσότερες πραγματοποιούνταν από τεχνικούς, ως επί το πλείστον χωρίς καν την παρουσία του ιατρού, με εξωφρενικό κόστος που κυμαινόταν από 2000-4000$ σε τιμές του 1980. Δυστυχώς για τα θύματα αυτής της διαδικασίας, τα «κέντρα εμφύτευσης συνθετικών μαλλιών» έκλειναν και ξανάνοιγαν σε άλλη περιοχή, με άλλο ιδιοκτησιακό καθεστώς, αφήνοντας τα θύματά τους χωρίς πιθανότητα για ιατρική ή νομική υποστήριξη. Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια έως ότου να δημοσιοποιηθούν οι ιστορίες εξαπάτησης και σωματικής βλάβης αυτών των επεμβάσεων από τα MME και να ενημερωθεί το κοινό εκτενώς για τα καταστροφικά αποτελέσματα αυτών των επεμβάσεων.

Πώς ξεκίνησε η εμφύτευση συνθετικών τριχών

Από το 1976 είχαν αναφερθεί πειραματικές και κλινικές μελέτες για τις συνθετικές τρίχες και για την εμφύτευσή τους. Ο Kobayashi είχε πραγματοποιήσει έρευνα σε πειραματόζωα, είχε διεξάγει κλινικές και ιστολογικές μελέτες, καθώς και χημικές και βιολογικές δοκιμές σε διάφορες συνθετικές τρίχες που εκείνη την περίοδο ήταν υπό χρήση σε εμπορικές εφαρμογές στην Ιαπωνία και στις Ηνωμένες Πολιτείες και παραδόξως τα αποτελέσματα ήταν θετικά. Στις μελέτες του Kobayashi βασίστηκε η μετέπειτα καταστροφική «μόδα» της εμφύτευσης συνθετικών τριχών. Το συνθετικό υλικό των ινών ήταν ένα πολυμερές του βινυλίου που περιείχε αμμωνία, υδρογονάθρακες, ασβεστόλιθο, πετρέλαιο (βαζελίνη) και 35-85% acrylonitrile και χρησιμοποιούνταν σε περούκες, σε συνθετικές γούνες και σε είδη ένδυσης ανθεκτικά στη φωτιά και τα χημικά.

Οι ίνες σε εγκάρσια τομή ήταν στρογγυλές, με διάμετρο ίση με τα χειρουργικά νάιλον ράμματα 6- έως 10-0 και μπορούσαν να παραχθούν σε 20 διαφορετικά χρώματα. Οι ίνες ονομάζονταν Elura (κατασκευάστρια εταιρία Monsanto Co.) και Konikulon (κατασκευάστρια εταιρία Kankafugi Chemical Co.) και πριν την εμφύτευση οι ίνες βάφονταν, αρχικά, με προσωρινές χρωστικές και έπειτα χρωματίζονταν μόνιμα με χρωστικές diamino anisol.

Προβλήματα αυτής της τεχνικής

Οι ουσίες vinyl halide, acrylonitrile και οι βαφές diamino anisol έχουν αναφερθεί από το αμερικάνικο National Cancer Institute ως καρκινογόνες και οι μπλε, μαύρες, καφέ και κόκκινες χρωστικές ουσίες στις συγκεκριμένες βαφές έχουν βρεθεί να είναι έντονα μεταλλαξιογόνες στη δοκιμασία Ames. Πάνω απ’ όλα, όμως, οι ίνες δεν ήταν αποστειρωμένες, ήταν εξαιρετικά τοξικές και αλλεργιογόνες και εμφυτεύονταν από μη ιατρικό προσωπικό, υπό μη άσηπτες συνθήκες. Τα αποτελέσματα, όπως φαντάζεται κανείς, ήταν καταστροφικά.

Ο Lepaw ήταν ο πρώτος που δημοσίευσε ένα άρθρο στο περιοδικό Cutis το 1973 σχετικά με τις επιπλοκές της διαδικασίας της εμφύτευσης συνθετικών τριχών. Χρόνια αργότερα, ο Hanke δημοσίευσε στο JAMA τα ευρήματά του από 20 ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε εμφύτευση ινών. Από τότε, έχουν δημοσιευθεί δεκάδες άρθρα που περιγράφουν τις επιπλοκές και τις παρενέργειες της εμφύτευσης συνθετικών τριχών, που, παρόλο που έχουν προκληθεί ιατρογενώς, θα μπορούσαν να θυμίζουν τραύματα πολέμου, τόσο στη βαρύτητα, όσο και στην κλινική εικόνα.

Οι τεχνικές κατά την εμφύτευση συνθετικών τριχών είχαν, στην καλύτερη περίπτωση, προσωρινά αποτελέσματα, με τον κίνδυνο των μόνιμων επιπλοκών και της δια βίου παραμόρφωσης. Υπολογίζεται ότι πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 10.000 τέτοιες επεμβάσεις πριν από την ευαισθητοποίηση του κοινού για τους κινδύνους που πλέον τις κατέστησε μη κερδοφόρες.

Στις 12 Ιανουαρίου 1979, η ομάδα για τις ιατρικές-χειρουργικές συσκευές του αμερικανικού ομοσπονδιακού οργανισμού τροφίμων και φαρμάκων (FDA) των Η.Π.Α. ξεκίνησε μελέτες για να διαπιστώσει αν οι τεχνητές ίνες μαλλιών αποτελούν ιατρικές συσκευές και, παρόλο που τα αποτελέσματα της διαδικασίας φαινόταν προφανή, το FDA καθόρισε ομόφωνα την τεχνική και τις ίνες που χρησιμοποιούνταν ως μη ασφαλή και επικίνδυνα αρκετά χρόνια αργότερα, το Μάιο του 1983.

Τεχνικές Εμφύτευσης

Δύο ήταν οι βασικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνταν κατά την εμφύτευση συνθετικών τριχών:

Η πρώτη γινόταν με τραυματική (τριγωνικής διατομής) βελόνη ράμματος, σχήματος ½ κύκλου, με έναν κόμπο δεμένο στο μέσο της ίνας, που έλκεται, τόσο ώστε ο κόμπος να τοποθετείται στο βάθος του υποδόριου λίπους και να «αγκιστρώνει» την ίνα.
Μια δεύτερη μέθοδος χρησιμοποιούσε μια οδοντωτή βελόνα, ώστε να τοποθετηθούν οι ίνες κάτω από το δέρμα και να παραμείνουν εκεί πάλι με τη δημιουργία ενός κόμπου. Η εμφύτευση ολοκληρωνόταν, είτε σε μια πολύωρη συνεδρία, είτε σε πολλαπλές συνεδρίες σε συνεχόμενες ημέρες. Για την κάλυψη της περιοχής από το hairline μέχρι την ινιακή χώρα (στάδιο VI-VII) έπρεπε να γίνουν μια σειρά συνεδριών 4-6 ημερών, συνολικής διάρκειας 32- 36 ωρών.

Ιστοπαθολογία: Έντονη οξεία φλεγμονώδης διήθηση δημιουργούνταν γύρω από τις τεχνητές ίνες στο θηλώδες χόριο. Στο δικτυωτό χόριο υπήρχε κοκκιωματώδης διήθηση ενώ στο βαθύτερο χόριο, η φλεγμονώδης διήθηση ήταν σποραδική. Η εμφύτευση των ινών προκαλούσε υπερπλαστικό πολλαπλασιασμό των επιδερμικών στοιχείων που διαμόρφωναν μια χοανοειδή δομή (infundibulum-like) γύρω από την ίνα, αφού η επιδερμίδα περιέβαλε την ίνα και εισέβαλε στο χόριο, σχηματίζοντας ένα τυφλό συρίγγιο. Παρόμοια εικόνα μπορεί να παρατηρηθεί μετά από τυχαία εμφύτευση ανθρώπινης τρίχας στο δέρμα, όπως συμβαίνει στα δάκτυλα σε κουρείς. Αυτή η ψευδοχοάνη παρέχει μια οδό για την είσοδο μικροοργανισμών από την επιφάνεια του τριχωτού προς τους εν τω βάθει ιστούς και εξηγεί τις βαρύτατες και υποτροπιάζουσες βακτηριακές λοιμώξεις.

Επιπλοκές

Πρώιμες (εμφάνιση σε έως και 4 εβδομάδες)

Βαρύ οίδημα προσώπου στο 100% των ασθενών για 3-7 ημέρες, εκτεταμένο οίδημα βλεφάρων στο 75% των ασθενών
Ο τοπικός πόνος ήταν συνήθως προσωρινός και συνέπιπτε με την περίοδο του σοβαρού οιδήματος. Η κεφαλαλγία, όμως, σε αρκετές περιπτώσεις διαρκούσε μήνες.
Περί-και μετεγχειρητική αιμορραγία.
Ευαισθησία στην ψηλάφηση όσο οι ίνες παρέμεναν στο τριχωτό
Μούδιασμα και κνησμός, που διαρκούσαν μερικές φορές επ’ αόριστον
Μόλυνση που ξεκίναγε 1-2 εβδομάδες μετά από την επέμβαση και διαρκούσε τουλάχιστον για όσο διάστημα οι ίνες παρέμειναν στο τριχωτό, συχνά και μετέπειτα
Αντίδραση ξένου σώματος
Φαγεσωρική-φλυκταινώδης ακμή στο τριχωτό
Μεγάλες εφελκίδες
Κυτταρίτιδα τριχωτού
Συνεχής εκροή πύου από τις οπές των ινών
Αποστήματα
Σηψαιμία
Αυθόρμητη θραύση των ινών σε 2-4 εβδομάδες, απώλεια όλων των ινών σε 10 εβδομάδες.

Όψιμες (εμφάνιση μετά τις 4 εβδομάδες):

Χρόνια φλεγμονώδης αντίδραση
Χρόνιο άλγος στο τριχωτό
Μόνιμη απώλεια των υφιστάμενων φυσιολογικών τριχών στη λήπτρια περιοχή εξαιτίας της μεταφλεγμονώδους αντίδρασης
Μεταφλεγμονώδης σκληρυντική δερματίτιδα
Σοβαρές ατροφικές ουλές του τριχωτού
Νέκρωση του τριχωτού
Κακοήθης μετάλλαξη
Καρκίνωμα του τριχωτού
Κοκκιώματα
Ενδοκαρδίτιδα
Οστεομυελίτιδα, όταν τα εμφυτεύματα εισχωρούσαν μέχρι το περιόστεο
Νεφρίτιδα και ηπατίτιδα (σπάνια)
Καρδιακή ανακοπή (1 περίπτωση)
Σπασμένες βελόνες στο τριχωτό (σπάνια)
Κοσμητική και συναισθηματική αναπηρία διαβίου
Απώλεια της αυτοεκτίμησης, αίσθημα ενοχών για την αποτυχημένη επιλογή, τάσεις αυτοκτονίας.

Αντιμετώπιση

Αντιβιοτικά από του στόματος
Συστηματικά κορτικοστεροειδή
Εκτενής χειρουργικός καθαρισμός της λήπτριας περιοχής
Θεραπεία των υπερτροφικών ουλών με ενέσεις στεροειδών
Αφαίρεση ή καυτηρίαση των κοκκιωμάτων
Εκτομή με punch και ενίοτε ακόμα και δερμοαπόξεση τριχωτού.

Η αφαίρεση των ινών ήταν, σε ορισμένες περιπτώσεις, αδύνατη και αυτό οδηγούσε σε νέες επιπλοκές. Οι ίνες και οι ενταφιασμένοι κόμποι ανέρχονταν σιγά-σιγά προς την επιφάνεια ή αφαιρούνταν χειρουργικά, δύσκολα και επώδυνα. Αν οι κόμποι είχαν ενταφιαστεί στην επικράνια απονεύρωση, ήταν απαραίτητη η πλήρης εκτομή του τριχωτού και της απονεύρωσης και η κάλυψή τους με μοσχεύματα. Νεότερες τεχνικές περιελάμβαναν την ανασήκωση του τριχωτού (scalp lifting) προκειμένου να αφαιρεθούν οι κόμποι από το κάτω μέρος του τριχωτού και την απόπειρα μεταμόσχευσης μαλλιών για να καλυφθούν τα σημάδια, που, όμως, δεν απέδιδε καλά αποτελέσματα.

Σύγχρονη εμφύτευση συνθετικών τριχών

Όπως είναι γνωστό, στο μάρκετινγκ οι «ιδέες» φεύγουν και επέρχονται, σε ένα συνεχή κύκλο. Η ιδέα των συνθετικών μαλλιών ήταν πολύ επικερδής για να…αφεθεί στη λήθη και επανήλθε πάλι στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Αν και οι παλαιότερες συνθετικές ίνες έχουν απαγορευτεί από το FDA στην Αμερική και τον Καναδά από το 1983, οι νεώτερες συνθετικές ίνες, αντιθέτως, έχουν πιστοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως «εξελιγμένες διαδερμικές, προσθετικές, εμφυτεύσιμες ιατρικές συσκευές». Είναι επίσης εγκεκριμένες για ασφαλή ιατρική χρήση καθότι σύμφωνα με τις βιολογικές, χημικές και μεταλλαξιογόνες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν, οι ίνες βρέθηκαν να είναι αδρανείς, μη τοξικές, μη καρκινογόνες και βιοσυμβατές.

Οι νεότερες συνθετικές ίνες μαλλιών αποτελούνται από ίνες πολυεστέρας και ο Taniguchi, ένας από τους βασικούς ερευνητές των αρχικών συνθετικών ινών, ισχυρίζεται πως έχουν πολύ καλύτερη ανεκτικότητα, μικρότερα ποσοστά θραύσης ή απώλειας ινών και λιγότερες και ηπιότερες επιπλοκές από παλαιότερα. Οι νέες ίνες πολυεστέρας αφαιρούνται ευκολότερα εάν είναι απαραίτητο και τα δημοσιευμένα αποτελέσματα από 1708 ασθενείς σε 4 κλινικές στην Ιαπωνία κατά τη διάρκεια 12 μηνών ανέφεραν μόνο 71 περιστατικά ήπιας λοίμωξης, 14 μέτριας λοίμωξης, 58 περιστατικά με οίδημα και συνολικά 35 ασθενείς με οίδημα.

Αυτή η νέα ίνα ονομάστηκε NIDO. Το υλικό των NIDO τεχνητών ινών είναι μια νέα πολυεστερική ρητίνη, το polybutylene terephthalate (PBT). Το χρώμα των NIDO τεχνητών ινών είναι μια ανόργανη χρωστική, που αναμειγνύεται με το βασικό υλικό PBT κατά τη διαδικασία της νηματοποίησης, έτσι ώστε οι βαφές να μην έρχονται σε επαφή με τους ιστούς και να μην διαφεύγουν προς αυτούς. Οι τεχνητές ίνες NIDO και τα εργαλεία εμφύτευσής κατασκευάζονται σύμφωνα με τα πρότυπα ISO 9001 και ISO 13485 και αποστειρώνονται με ακτινοβολία-γ. Τέλος, κολλαγόνο είναι χημικά συνδεδεμένο στην επιφάνεια της τεχνητής τρίχας για την αύξηση της πρόσφυσής της στο χόριο.

Ένας άλλος κατασκευαστής συνθετικών ινών από την Ιταλία εμφανίστηκε στην αγορά μετά από τη συνθετική ίνα NIDO, η Medicap Ltd, που παρήγαγε το Biofibre® ένα copolyamide τεχνητών ινών. Και αυτές οι ίνες είναι απαγορευμένες από το FDA, αλλά πιστοποιημένες από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως προσθετικές, εμφυτεύσιμες ιατρικές συσκευές εγκεκριμένες για ιατρική χρήση, σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία 93/42/EEC και η παρασκευή τους υπό το πρότυπο ISO 13485, οδήγησε σε έγκριση medical CE το 1996. Είναι, επίσης, πιστοποιημένες από το TGA (Αυστραλία) και οι χρωστικές που χρησιμοποιούνται στις ίνες αυτές εντάσσονται στις εγκεκριμένες από το FDA βαφές για τρόφιμα. Οι χρωστικές αυτές συνδέονται χημικά με την ίνα κατά τη διάρκεια της συμπύκνωσης τους, ώστε να αποτραπεί η απελευθέρωσή τους στους ιστούς.

Μελέτες για τις νέες συνθετικές ίνες

Όταν αυτές οι νέες ίνες εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην αγορά, εκφράστηκαν πολλές ανησυχίες. Σε μια μελέτη των Lange-Ionescu et al. σε 5 ασθενείς στους οποίους εμφυτεύτηκαν Polyether amide ίνες, παρά το φαινομενικά βελτιωμένο ποσοστό επιπλοκών, καταγράφηκε σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις πτώση ή θραύση των ινών μετά από 9-24 μήνες.

Έχουν, όμως, δημοσιευθεί κάποιες μελέτες που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα αυτών των νέων συνθετικών ινών και αποτελέσματα έχουν επίσης παρουσιαστεί σε πολλά συνέδρια Πλαστικής Χειρουργικής και συναντήσεις της ISHRS. Πρέπει κανείς όμως να έχει υπόψη του ότι σε καμία από αυτές τις μελέτες δεν υπήρξε τυφλή ομάδα ερευνητών ή εξωτερικός παρατηρητής. Ο Shiell, έχοντας εμπειρία στην εφαρμογή των ινών NIDO στην Αυστραλία, όπου η χρήση αυτών των ινών επιτρέπεται, αρχικά ανέφερε επιπλοκές όσον αφορά τη χρήση των NIDO ινών, αλλά αργότερα έγινε ένθερμος υποστηρικτής της τεχνικής και θετικές μαρτυρίες ορισμένων ασθενών του έχουν δημοσιευθεί στο περιοδικό του ISHRS, στο «Hair Transplant Forum International».

Το 2000, οι Palmieri et al. δημοσίευσαν τα αποτελέσματα μιας 2ετούς κλινικής μελέτης σε 196 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε εμφύτευση συνθετικών ινών Biofibre®. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η διαδικασία ήταν ομαλή στο 86% των περιπτώσεων και οι κύριες επιπλοκές περιλάμβαναν την ήπια λοίμωξη που ελέγχθηκε από τοπικά αντιβιοτικά (11,22%) και την αναδίπλωση των ινών (1,53%). Σοβαρή λοίμωξη που απαιτούσε την αφαίρεση ινών εμφανίστηκε σε 1,02% (2 άτομα), ενώ ο μέσος ετήσιος ρυθμός πτώσης των ινών ήταν 10,61%.

Οι Santiago et al. δημοσίευσαν μια αναδρομική αναλυτική μελέτη 4 ετών για την εμφύτευση ινών copolyamide σε 54 ουλές τριχωτού σε 44 άτομα. Δεν παρατηρήθηκαν επιπλοκές σε 49 ουλές (90,7%) ενώ ήπια λοίμωξη ελεγχόμενη με φαρμακευτική αγωγή παρατηρήθηκε σε 4 ουλές (7,4%). Μόνο σε 1 ουλή (1,9%) απαιτήθηκε η αφαίρεση των ινών λόγω σοβαρής μόλυνσης και φλεγμονής.

Σε μια μελέτη του Agrawal σε 10 άτομα, 1 μόνον ασθενής (10%) εμφάνισε κοκκιωματώδη αντίδραση ξένου σώματος και συνεπώς δεν μπορούσε να γίνει περαιτέρω εμφύτευση και 3 ασθενείς (30%) εμφάνισαν ήπια υποτροπιάζουσα θυλακίτιδα. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με αναφορές, πάνω από ένα εκατομμύριο συνθετικές ίνες διαφόρων τύπων εμφυτεύονται κάθε εβδομάδα σε χώρες εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά, όπου η τεχνική εξακολουθεί να είναι παράνομη.

Τεχνικές εμφύτευσης συνθετικών τριχών

Το πρωτόκολλο για αυτές τις νέες συνθετικές ίνες απαιτεί μια δοκιμαστική «εμφύτευση-ελέγχου» 100 ινών και, ακολούθως, ο ασθενής παρακολουθείται για 3-4 μήνες πριν υποβληθεί σε εκτενέστερη εμφύτευση. Οι ιατροί που υποστηρίζουν την τεχνική αναφέρουν ότι είναι σχετικά αναίμακτη, η εκμάθηση της τεχνικής ολοκληρώνεται σε λίγες μέρες, αποτελεί ρεαλιστική εναλλακτική λύση χωρίς σοβαρά μειονεκτήματα, με ελάχιστα μετεγχειρητικά προβλήματα και τα αποτελέσματα είναι άμεσα και εντυπωσιακά. Οι οδηγίες «συντήρησης» των συνθετικών ινών είναι αυστηρές και οι ασθενείς πρέπει να επισκέπτονται την κλινική ή τον ιατρό κάθε 6-8 εβδομάδες για τη μετέπειτα φροντίδα. Ένα ποσοστό αυτόματης απώλειας περίπου 0-6 ινών την ημέρα απαιτεί ετησίως μικροεπεμβάσεις προσθήκης για τη διατήρηση του αποτελέσματος.

Οι ιατροί που εφαρμόζουν αυτή την τεχνική υποστηρίζουν ότι τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι σύγχρονες ίνες ακυρώνονται αν δεν τηρηθούν αυστηρά ορισμένες προϋποθέσεις. Εάν η τεχνική εμφύτευσης δεν είναι σωστή (π.χ. έλλειψη αντισηψίας, χρήση ερεθιστικών χημικών ουσιών, εμφύτευση ινών πολύ πυκνά ή πολύ επιφανειακά, πολλαπλές ίνες σε μια οπή, χρήση μη συμβατών ινών, ανώμαλη επιφάνεια ινών), αυξάνεται σημαντικά η συχνότητα των επιπλοκών.

Εάν η τεχνική για την εμφύτευση συνθετικών τριχών είναι σωστή, (αντισηψία, μονήρεις ίνες που εμφυτεύονται στη σωστή απόσταση και βάθος, οι ίνες είναι λεπτές, ελαστικές και υψηλά βιοσυμβατές) και ακολουθούνται τα απαιτούμενα μέτρα υγιεινής και τακτικού ελέγχου και φροντίδας, η επιφανειακή φλεγμονή είναι αμελητέα και οι λοιμώξεις σπάνιες.

Το ζήτημα των συνθετικών ινών έχει απασχολήσει έντονα και την ISHRS. Μετά από συνεκτίμηση όλων των πτυχών του θέματος, η ISHRS ανακοίνωσε ότι «Η ISHRS δεν διατυπώνει επίσημη θέση όσον αφορά τη χρήση συνθετικών ινών και αφήνει στη ρυθμιστική αρχή της χώρας το ζήτημα. Κατά την κρίση της ISHRS, πρόκειται για μια χειρουργική επέμβαση και ως τέτοια πρέπει να προϋποθέτει την ενεργό συμμετοχή ενός έμπειρου, ιατρού σε μια αξιόπιστη ιατρική κλινική ή πανεπιστημιακό χώρο. Όπως με κάθε χειρουργική επέμβαση, επιπλοκές μπορούν να συμβούν, οι οποίες πρέπει να αντιμετωπίζονται από ιατρό».

Η αλήθεια για την εμφύτευση συνθετικών τριχών

Για τα νεότερα εμφυτεύματα συνθετικών μαλλιών αναφέρονται σχηματισμός «προσωρινών ουλών» κατά τη διάρκεια της εμφύτευσης και μικρών βοθρίων (pitting) στο σημείο εισόδου που μπορεί να καλύπτονται με δεξιοτεχνία από το χτένισμα των μαλλιών. Όμως, είναι προφανές σε κάθε ιατρό ότι ο όρος «προσωρινή ουλή» δεν είναι δόκιμος, αφού δεν υφίσταται. Κάθε υποδοχή που δημιουργείται προκειμένου να εισαχθεί η συνθετική ίνα στο τριχωτό, προκαλεί μικρο-ουλή αφού η βελόνα που χρησιμοποιείται είναι τραυματική, αντίστοιχη με τις βελόνες ενέσεων. Κάθε οπή που δημιουργείται τραυματίζει το αγγειακό δίκτυο του τριχωτού και τα εναπομείναντα τριχοθυλάκια στη λήπτρια περιοχή.

Καθώς οι συνθετικές ίνες σπάνε, φθείρονται ή αποβάλλονται, η σταδιακή αντικατάστασή τους είναι αναγκαστική, με αποτέλεσμα την ανάγκη για δημιουργία συνεχώς νέων μικρο-τραυματισμών και ουλών που τελικά θα έχει καταστροφικά μακροχρόνια αποτελέσματα.

Είναι, επίσης, προφανές σε οποιονδήποτε έμπειρο χειρουργό ότι η βασική αρχή εμφύτευσης των συνθετικών ινών είναι εσφαλμένη. Ακόμα και ένας σχετικά άπειρος, νέος χειρουργός έχει διαπιστώσει πως όλα τα μη απορροφήσιμα ράμματα, ανεξάρτητα από το πόσο αδρανή είναι, όταν τοποθετούνται διαδερμικά θα προκαλέσουν τελικά αντίδραση ξένου σώματος, οδηγώντας στο σχηματισμό αποστήματος και την απόρριψη του υλικού, με τη δημιουργία τυφλού συριγγίου.

Αυτό είναι ακριβώς το ίδιο άλυτο πρόβλημα που καθιστά αδύνατη τη διαδερμική σύνδεση των εξωτικών «βιονικών» εξαρτημάτων στις υπάρχουσες μονάδες μυών-τενόντων, οστών και νεύρων σε άτομα με οποιοδήποτε ακρωτηριασμό. Δεν πρέπει κανείς επίσης να υποβιβάζει τις μακροχρόνιες συνέπειες της δυσπλαστικής εκφύλισης (dysplastic degeneration) σε χρονίως τραυματιζόμενους ιστούς.

Η κλινική οντότητα αυτή έχει ονομαστεί έλκος Marjolin, ονομασία που δόθηκε από τον Chalmers De Costa προς τιμήν του Γάλλου χειρουργού Jean-Nicolas Marjolin που πρώτος περιέγραψε (1828) καρκίνωμα που προέκυψε επί εδάφους χρόνιας ουλής. Οι Chiarelli et al. δημοσίευσαν το 2012 case study ασθενούς 74 ετών με εκτενές squamous cell carcinoma τριχωτού που είχε παλαιότερα υποβληθεί σε εμφυτεύσεις συνθετικών τριχών. Οι συγγραφείς θεωρούν ως αίτια της κακοήθους εξαλλαγής τον τακτικό και χρόνιο μικροτραυματισμό της περιοχής, την ερεθιστική δράση των χρωστικών των ινών, την υποτροπιάζουσα βακτηριακή λοίμωξη και την ακτινική βλάβη στην ήδη «καταπονημένη» περιοχή. Όλοι αυτοί οι επιδεινωτικοί παράγοντες έχουν αναφερθεί στη βιβλιογραφία να προκαλούν κακοήθη εξαλλαγή σε βλάβες του τριχωτού και μάλιστα με λανθάνουσα περίοδο δεκαετιών (μ.ο. 35–46).

Συνεπώς, τα όποια σοβαρά προβλήματα και από τις σύγχρονες συνθετικές ίνες πιθανόν να μην αποκαλυφθούν πριν την πάροδο δεκαετιών, αφού με εξαίρεση ότι οι χρωστικές τους δεν είναι ερεθιστικές, προκαλούν όλους τους προαναφερόμενους τύπους ερεθισμού του δέρματος.

Γιατί επιλέγονται οι συνθετικές ίνες

Υπάρχουν, πλέον, τεχνικές μεταμόσχευσης μαλλιών που είναι απόλυτα ασφαλείς και εντυπωσιακά αποτελεσματικές για την αποκατάσταση της εικόνας των μαλλιών. Οι τεχνικές μεταμόσχευσης μαλλιών FUT και FUE έχουν φέρει επανάσταση στη μεταμόσχευση μαλλιών και οι καλά εκπαιδευμένοι ιατροί είναι δυνατό να επιτύχουν άριστα αποτελέσματα. Ωστόσο, επειδή πρόκειται για χειρουργικές επεμβάσεις, απαιτούν κατάλληλη εκπαίδευση και εμπειρία. Αυτές οι χειρουργικές επεμβάσεις χρειάζονται, επίσης, μια κατάλληλη ομάδα για την εκτέλεση των διαδικασιών. Αυτοί οι παράγοντες έχουν οδηγήσει κάποιους γιατρούς να επιλέγουν την εναλλακτική λύση των συνθετικών ινών.

Ωστόσο, μια τέτοια επιλογή με βάση τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν παραπάνω, θέτει διάφορα ερωτήματα, τόσο ηθικά, όσο και νομικά:

Επιτρέπεται οι ιατροί να προτιμούν μια τεχνική μόνο και μόνο επειδή είναι ευκολότερη;
Δεν είναι υποχρέωση των ιατρών να κάνουν τη σωστή επιλογή με τα κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία;
Δεν είναι υποχρέωσή των ιατρών να μάθουν τις ασφαλείς και αποτελεσματικές τεχνικές, ακόμα και αν είναι δύσκολες;
Είναι ηθικά σωστό να χρησιμοποιηθεί ένα προϊόν που είναι απαγορευμένο σε χώρες με γνωστά ευαισθητοποιημένους ελεγκτικούς μηχανισμούς, αλλά νόμιμο στην Ευρώπη, όταν η σύγχρονη μεταμόσχευση μαλλιών είναι απόλυτα φυσική;

Η ιατρική αμέλεια και ανικανότητα δεν μπορεί να δικαιολογηθεί στη χειρουργική του 21ου αιώνα και, ανεξάρτητα από τη διαφήμιση και την ωραιοποίηση, ο κάθε ηθικός ιατρός οφείλει να προσφέρει την καλύτερη υπηρεσία στους ασθενείς που τον εμπιστεύονται. Και η εμφύτευση συνθετικών ινών δεν είναι καλή υπηρεσία. Είναι τουλάχιστον αντιδεοντολογική και απαράδεκτη ηθικά, ακόμα και αν θεωρείται νόμιμη!

Σύνοψη

Η εμφύτευση συνθετικών τριχών είναι πιθανότατα η μεγαλύτερη ντροπή στην Ιστορία της μεταμόσχευσης μαλλιών, καθότι κάποιοι ιατροί εκμεταλλεύτηκαν την «αυθεντία» τους, την εμπιστοσύνη των ασθενών και την ολιγωρία ελεγκτικών μηχανισμών προκειμένου να πλουτίσουν εις βάρος απεγνωσμένων ασθενών, τους οποίους μάλιστα παραμόρφωσαν ανεπανόρθωτα. Οι σύγχρονες συνθετικές ίνες «υπόσχονται» καλύτερα αποτελέσματα, ελάχιστες επιπλοκές και, δυστυχώς, έχουν εγκριθεί ως νόμιμες από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η τεχνική παραμένει όμως η ίδια, δηλαδή εμφύτευση ξένου σώματος στο τριχωτό, δημιουργία τυφλού συριγγίου από την επιφάνεια προς τους βαθύτερους ιστούς, δημιουργία ουλής σε κάθε οπή, τραυματισμό του μικρο-αγγειακού δικτύου του τριχωτού και εξαναγκασμό του ασθενούς για συνεχή φροντίδα και επιπλέον εμφύτευση ≈10% νέων ινών ανά έτος, λόγω αποβολή ή θραύσης, που προσθέτει συνεχώς νέες οπές, συρίγγια κτλ.

Οι ιατροί που θα επιλέξουν να προτείνουν αυτή την τεχνική σε ασθενείς τους, ειδικά στις μέρες μας που υπάρχουν τεχνικές μεταμόσχευσης μαλλιών με τόσο φυσικά και πλήρη αποτελέσματα, είναι ιατροί που δεν αξίζουν τον όρο του «θεραπευτή».